တၢ်ကဲထီၣ်သးတၢ်ပာ်ဖျါတဘ့ၣ်အံၤ ပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်ကဲထီၣ်သး ဖဲဒွဲၣ်လိကီၢ်ဆၣ်, မုၢ်တြီၤကီၢ်ရ့ၣ်အပူၤ ဖဲလါမးရှး ၂၀၂၁ နံၣ် န့ၣ်လီၤ. ဖဲလါမးရှး ၂၆ သီ, ၂၀၂၁ နံၣ်အပူၤန့ၣ် သ၀ီဖိသၢဂၤလၢအအိၣ်ဖဲ အ---သ၀ီ, ရ---ကရူၢ်န့ၣ် တူၢ်ဘၣ် သုးခိးကီၢ်ဆၢ (BGF) သုးရ့ၣ် (၁၀၁၃)အသုးဖိတဂၤ နီၢ်ခိတၢ်မၤပယွဲ ဖဲ BGF တၢ်သမံသမိးအလီၢ်န့ၣ်လီၤ.[1]  

 

(၁) တပတီၢ်- တၢ်ကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ်လီၤတံၢ်လီၤဆဲး

တၢ်ကဲထီၣ်သးအကလုာ်

နီၢ်ခိတၢ်မၤပယွဲ

တၢ်ကဲထီၣ်သးမုၢ်နံၤမုၢ်သီ

လါမးရှး ၂၆ သီ, ၂ဝ၂၁ နံၣ်

တၢ်ကဲထီၣ်သးတၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲ (သဝီ, ကရူၢ်, ကီၢ်ဆၣ်, ကီၢ်ရ့ၣ်)

အ---သ၀ီ, ရ---ကရူၢ်, ဒွဲၣ်လိကီၢ်ဆၣ်, မုၢ်တြီၢ်ကီၢ်ရ့ၣ်

ၦၤလၢအတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဂၤအဂ့ၢ်အကျိၤ

မံၤ

ကိၤအ---

မယ---

အူ၀---

သးနံၣ်

၃၂

၃၅

၆၅

မုၣ်/ ခွါ

ပိာ်ခွါ

ပိာ်မုၣ်

ပိာ်ခွါ

ကလုာ်

ပယီၤ

ပယီၤ

ပယီၤ

ဟံၣ်ဖိဃီဖိ အိၣ် / တအိၣ်   

တအိၣ်

အိၣ်

အိၣ်

တၢ်ဖံးတၢ်မၤ

ပှၤဆှၢတၢ်ဒီးသိၣ်လ့

ပှၤဆါတၢ်ဖိ

ပှၤဆါတၢ်ဖိ

တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ

ဘါသီခါ

ဘါသီခါ

ဘါသီခါ

တၢ်ဟံမူဒါ/ လီၢ်လၤ

သ၀ီဖိ

သ၀ီဖိ

သ၀ီဖိ

အိၣ်ဆိးဒူသဝီ

အ---သ၀ီ, ရ--- ကရူၢ်, ဒွဲၣ်လိကီၢ်ဆၣ်, မုၢ်တြီၢ်ကီၢ်ရ့ၣ်

အ---သ၀ီ, ရ--- ကရူၢ်, ဒွဲၣ်လိကီၢ်ဆၣ်, မုၢ်တြီၢ်ကီၢ်ရ့ၣ်

အ---သ၀ီ, ရ--- ကရူၢ်, ဒွဲၣ်လိကီၢ်ဆၣ်, မုၢ်တြီၢ်ကီၢ်ရ့ၣ်

ၦၤလၢအမၤအၢပယွဲတၢ်တဂၤအဂ့ၢ်အကျိၤ

မံၤ                   

လီၢ်လၤ

သုးကျိၤ§ သုးရ့ၣ် § သုးတြိၤ

အိၣ်သူၣ်လီၤသးလီၢ်ကျဲ §သုးကလၢၤ

အခိၣ်အမံၤဒီးလီၢ်လၤ

ကၠီၤကၠီၤ

သုးဖိ

သုးခိၣ်ကီၢ်ဆၢ (BGF) သုးရ့ၣ် (၁၀၁၃)

ကတၢတံးသ၀ီ,  ကတၢတံးကရူၢ်, ဒွဲၣ်လိကီၢ်ဆၣ်,မုၢ်တြီၢ်ကီၢ်ရ့ၣ်

သုးခိၣ်ဒိၣ်ဂီၢ်ဂ့ၢ် စီၤကၠီၤ၀့

 

(၂) တပတီၢ်- တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤအကံၢ်အစီ

၁. ၡဲပၠးၦၤနဟံးန့ၢ်တၢ်ကဲထီၣ်သးတခါအံၤ တဆီဘၣ်တဆီတက့ၢ်.

ကိၤက---လၢအမ့ၢ်၀ဲရ---အကရူၢ်ခိၣ်ဒီး အိၣ်၀ဲလၢအ---သ၀ီန့ၣ် သ့ၣ်ညါ၀ဲဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ကဲထီၣ်သးအ၀ဲအံၤ မ့ၢ်လၢ သုး ခိးကီၢ်ဆၢ (BGF) တၢ်သမံသမိးအလီၢ်န့ၣ် အိၣ်ဘူး၀ဲဒီးတၢ်လီၢ်လၢ အအိၣ်ဆိး၀ဲအလီၢ်အဃိန့ၣ်လီၤ. ကညီဂ့ၢ်၀ီခွဲးယာ် ကရူၢ် (KHRG) ပျီပူၤပှၤမၤတၢ်ဖိတဂၤလဲၤထံၣ်လိာ်၀ဲအသးဒီးကိၤက--- ဖဲအ---သ၀ီ ဒ်သိးကထၢဖှိၣ်၀ဲ တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤအ ဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ကိၤက---တဲဘၣ်၀ဲ KHRG ပျီပူၤပှၤမၤတၢ်ဖိ၀ဲန့ၣ် ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ.

၂. ကွဲးနီၣ်ၦၤလၢဟ့ၣ်တၢ်ဂ့ၢ်အံၤတဂၤစုာ်စုာ်သ့ၣ်ညါ တၢ်ဂ့ၢ်အံၤအမ့ၢ်အတီလၢကျဲဒ်လဲၣ်.

ပှၤလၢအနီၤဟ့ၣ်၀ဲတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤအံၤအိၣ်၀ဲလၢအ---သ၀ီ, ဖဲတၢ်ကဲထီၣ်သးအလီၢ် ဒီးမ့ၢ်၀ဲကရူၢ်ခိၣ်န့ၣ်လီၤ. တချုးလၢ အဘၣ်တၢ်ထံၣ်လိာ်သံကွၢ်အီၤလၢ KHRG ပျီပူၤပှၤမၤတၢ်ဖိန့ၣ် အ၀ဲထံၣ်လိာ်စ့ၢ်ကီး၀ဲဒီး ပှၤလၢအတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဖၣ်ဒီး သံ ကွၢ်၀ဲဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ကဲထီၣ်အသးအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ.

 

 (၃) တပတီၢ်- ပာ်ဖျါတၢ်ကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ်အကျိၤလၢလၢၦဲၤၦဲၤတက့ၢ်

ပာ်ဖျါတၢ်ကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ်အကျိၤလၢလၢၦဲၤၦဲၤတက့ၢ်.

 

ဖဲလါမးရှး ၂၆ သီ,  ၂၀၂၁ နံၣ် ဟါလီၤခီအဆၢကတီၢ်န့ၣ် ကိၤအ--- လၢအသးနံၣ်အိၣ်၀ဲ ၃၂ နံၣ်ဒီးအိၣ်၀ဲလၢ အ---သ၀ီ, ရ---ကရူၢ်, ဒွဲၣ်လိကီၢ်ဆၣ်, မုာ်တြီၢ်ကီၢ်ရ့ၣ်အပူၤန့ၣ် တူၢ်ဘၣ် BGF သုးရ့ၣ် (၁၀၁၃) အသုးဖိလၢအမံၤမ့ၢ်၀ဲ ကၠီၤကၠီၤ အတၢ်မၤပယွဲ ဖဲ BGF တၢ်သမံသမိးအလီၢ်လၢအအိၣ်ဘူး၀ဲဒီးအဟံၣ်ဖိဃီဖိအကျးလၢအအိၣ်၀ဲလၢအ---သ၀ီပူၤန့ၣ်လီၤ. BGF သုးရ့ၣ်၀ဲအံၤ ဘၣ်တၢ်တီခိၣ်ရိၣ်မဲအီၤလၢ သုးခိၣ်ဒိၣ်ဂီၢ်ဂ့ၢ်စီၤကၠီၤ၀့န့ၣ်လီၤ. 

 

တၢ်ကဲထီၣ်သးအံၤ ကဲထီၣ်သးဖဲကိၤအ---အသိၣ်လ့ၣ်ဘၣ်တၢ်ပတုာ်၀ဲအီၤဖဲ BGF တၢ်သမံသမိးအလီၢ်ဖဲအလဲၤ ဆူကမး မိၣ်၀့ၢ် ဒ်သိးကလဲၤပှ့ၤ၀ဲတၢ်အီၣ်တၢ်အီလၢ အဘၣ်တၢ်မၣ်လိာ်အီၤလၢ ပှၤသ၀ီဖိအဂၤလၢအအိၣ်လၢအ---သ၀ီတဖၣ်န့ၣ် လီၤ. ဖဲအ၀ဲလဲၤ တုၤလၢတၢ်သမံသမိးလီၢ်အခါန့ၣ် BGF အသုးကိးပတုာ်အီၤဒီး မၢ၀ဲအဟ့ၣ်တၢ်ခိတၢ်သွဲလၢ ကျဲအဂီၢ် န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့န့ၣ် BGF သုးမၢအဟ့ၣ်၀ဲတၢ်ခိတၢ်သွဲအါန့ၢ်ဒံး တၢ်ဃ့ညီနုၢ်၀ဲအသိးန့ၣ်လီၤ. ၀ံၤအလီၢ်ခံ, အ၀ဲ သ့ၣ်ခံဂၤ တဲအါလိာ်သးတၢ်ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ခိတၢ်သွဲအပှ့ၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲအ၀ဲသ့ၣ်တဲအါလိာ်သးတၢ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ် BGF အသုး ကၠီၤကၠီၤ ထိကိၤအ---အမဲာ်သၣ်ဒီး အမဲာ်သၣ်ညိးထီၣ်၀ဲန့ၣ်လီၤ.

 

ဖဲလၢကိၤအ---အပါ အူ၀---ဒီးအနီမးယ---လၢအအိၣ်ဒီးတၢ်ဆါတၢ်ပှ့ၤကျးလၢအဘူးဖဲ BGF တၢ်သမံသမိးအလီၢ်န့ၣ် နၢ်ဟူ၀ဲလၢ BGF အသုး ထိ၀ဲကိၤအ---ဒီး အ၀ဲသ့ၣ်လဲၤ၀ဲလၢ ကမၤစၢၤအီၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲအ၀ဲသ့ၣ်လဲၤတုၤအခါ ကိၤအ---အိၣ်ဒံး၀ဲဖဲ တၢ်သမံသမိးအလီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲန့ၣ်အခါန့ၣ် BGF အသုးဖိတဂၤဃီလီၢ်လီၢ်လၢ အမ့ၢ်ကၠီၤကၠီၤ ထိ၀ဲအူ၀---ဒီးမးယ---အမဲာ် ဒီးအ၀ဲသ့ၣ် အမဲာ်ညိးထီၣ်၀ဲခံဂၤလၢာ်န့ၣ်လီၤ. အန့ၣ်တဘျီန့ၣ် ကိၤအ---တတဲအါထီၣ်လၢၤတၢ် နီၤတမံၤဘၣ်ဒီး ဟ့ၣ်၀ဲဒၣ်တၢ်ခိတၢ်သွဲ ဒီးဆဲးလဲၤ၀ဲဆူကမးမိၣ်၀့ၢ်န့ၣ်လီၤ. အူ၀---ဒီးမးယ---စ့ၢ်ကီးက့ၤကဒါ၀ဲဆူ အ၀ဲသ့ၣ် တၢ်ဆါတၢ်ပှ့ၤကျးဒီး မၤတၢ်န့ၣ်လီၤ.

 

သ၀ီသးပှၢ်သ့ၣ်ညါ၀ဲဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ကဲထီၣ်သးအ၀ဲအံၤသနာ်က့ အ၀ဲနုာ်လီၤဘှါရှဲ၀ဲတၢ်ဂ့ၢ်အံၤတဘူၣ်ဘၣ် ခီဖျိလၢအပျံၤ၀ဲ BGF အတၢ်က့ၤမၤဆၢတၢ်အဃိန့ၣ်လီၤ. သ၀ီဖိသၢဂၤအံၤအမဲာ်ညိးဘျါ၀ဲလံ ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့ တၢ်ဂ့ၢ်အ၀ဲအံၤန့ၣ် လီၢ်က ၀ီၤခိၣ်နၢ် ပှၤဘၣ်မူဘၣ်ဒါသ့ၣ်တဖၣ် တဘှါရှဲန့ၢ်ဒံး၀ဲဘၣ်န့ၣ်လီၤ.

 

 

(၄)တပတီၢ်- တၢ်ဃ့န့ၢ်အခွဲး

မ့ၢ်ၦၤလၢအတူၢ်ဘၣ်တၢ်ဖၣ် ဟ့ၣ်ၦၤတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢပကသူတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤတခါအံၤဧါ, ဟ့ၣ်ၦၤတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ပက သူတၢ်ဂ့ၢ်အံၤလၢကျဲဒ်လဲၣ်.

ပှၤဟ့ၣ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤဒီး ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်ဟ့ၣ်၀ဲ KHRG တၢ်ပျဲလၢကသူ၀ဲတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ တၢ်ဟ့ၣ်ထီၣ်အီၤ တဖၣ်အံၤန့ၣ်လီၤ

Fri, 01 Jul 2022

Footnotes: 

[1] တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ လံာ်ပာ်ဖျါတဘ့ၣ်အံၤအပူၤန့ၣ် တၢ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ်အီၤဖဲ လါယူၤလံ ၂၀၂၁ နံၣ် အပူၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်တၢ်ဆှၢဟ့ၣ် ထီၣ်အီၤ လၢ လီၢ်ကဝီၤၦၤမၤသကိးတၢ်တဂၤ ဖဲ မုၢ်တြီၢ်ကီၢ်ရ့ၣ်အပူၤ လၢအဘၣ်တၢ်သိၣ်လိအီၤ လၢကညီဂ့ၢ်ဝီခွဲးယာ်ကရူၢ် KHRG လၢကမၤနီၣ် မၤဃါတၢ်မၤဘၣ်ဒိၦၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိခွဲးယာ်အတၢ်အိၣ်သးတဖၣ် ဖဲလီၢ်ကဝီၤပူၤန့ၣ်လီၤ. ၦၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဖၣ်အမံၤႇ တၢ်ဂီၤဒီး အိၣ်ဆိးလီၢ် ကျဲလီၤတံၢ်လီၤဆဲးတဖၣ်န့ၣ် တၢ်မၤလီၤဘၢအီၤ လၢအဝဲနီၢ်ကစၢ်တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ တၢ်ကွဲးၡဲပၠးအါထီၣ် အီၤ ဖဲပနိကဝီၤအပူၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲဒၣ် KHRG အတၢ်ကွဲးၡဲထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤန့ၣ်လီၤ.

Related Readings