တၢ်ပာ်ဖျါအဖုၣ်တဘ့ၣ်အံၤပာ်ဖျါဝဲ  တၢ်ကဲထီၣ်အသးတဖၣ်လၢ ထီတထူၣ်ကီၢ်ဆၣ်, တီအူကီၢ်ရ့ၣ် ဖဲလါမးရှး တုၤ လါ အ့ဖြ့ၣ် ၂၀၂၂ နံၣ်အပူၤ န့ၣ်လီၤ. ဖဲလါမးရှး၂၀၂၂နံၣ်အပူၤန့ၣ် ထံကီၢ်တၢ်ပၢတၢ်ပြးကီၣ်ကးကရၢ (SAC) အသုးဒီးပၢၤကီၢ် တဖၣ်ဟဲနုာ်၀ဲဆူ က---သ၀ီ, မိကီကရူၢ်, ထီတထူၣ်ကီၢ်ဆၣ်အပူၤတဘျုးဘျီ ဒီးခးပျံၤ၀ဲပှၤသ၀ီဖိတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲလါအ့ဖြ့ၣ် ၂၀၂၂ နံၣ်အပူၤန့ၣ် SAC သုးတဖၣ်နုာ်လီၤစ့ၢ်ကီး၀ဲဆူ က---သ၀ီအပူၤခံဘျီ, ဟးဃိ၀ဲပှၤသ၀ီဖိအဒဲလၢအ အိၣ်လၢသ၀ီချၢ တဖၣ်, ဒီးဟးသမံသမိး၀ဲတၢ်လၢသ၀ီပူၤ ဖဲလၢတၢ်ခးသံ၀ဲ SAC အတၢ်မဲာ်ချံတဂၤ လၢသ၀ီလၢ အအိၣ်ဘူးတဖျၢၣ်ပူၤ၀ံၤအ လီၢ်ခံန့ၣ်လီၤ.[1]

 

SAC အတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤတဖၣ်

ဖဲလါမးရှး ၂၆ သီ, ၂၀၂၂ နံၣ်န့ၣ် ထံကီၢ်တၢ်ပၢတၢ်ပြးကီၣ်ကးကရၢ (SAC) အပၢၤကီၢ်ဒီးအသုးတဖၣ် လၢတၢ်နာ်လၢအ အိၣ်ဟဲလၢ စယဲးကၠံ၀့ၢ်သီန့ၣ် နုာ်လီၤ၀ဲဆူက---သ၀ီ, မိကီကရူၢ်, ထီတထူၣ်ကီၢ်ဆၣ်, တီအူကီၢ်ရ့ၣ်အပူၤ ဖဲမုၢ်နၤ (၁၀း၀၀) နၣ်ရံၣ် ဒီး (၁၁း၀၀) နၣ်ရံၣ်အဘၢၣ်စၢၤ ဒီးနုာ်လီၤ၀ဲကျဲလၢသ၀ီမုၢ်နုာ်တကပၤန့ၣ်လီၤ. သုးဒီးပၢၤကီၢ်လၢအဟဲနုာ်လီၤသ့ၣ် တဖၣ်န့ၣ်တၢ်တသ့ၣ်ညါအနီၣ်ဂံၢ်နီတဖုဘၣ် ခီဖျိလၢတၢ်ခံးဒီးသ၀ီဖိတထံၣ် အ၀ဲသ့ၣ်လီၢ်တံၢ်ဘၣ်အဃိန့ၣ်လီၤ. ပှၤသ၀ီဖိ တဂၤပာ်ဖျါ၀ဲဒၣ်လၢ ပၢၤကီၢ်လၢအဟဲသ့ၣ်တဖၣ် ကူကၤ၀ဲပၢၤကီၢ်အကူအသိးဘၣ်ဆၣ် သုးသ့ၣ်တဖၣ်တကူကၤ၀ဲ သုး အကူအသိးဘၣ်. ခီဖျိလၢသုးသ့ၣ်တဖၣ်တကူကၤ၀ဲအသုးကူကၤဖဲလၢအ၀ဲသ့ၣ်ဟဲအခါဘၣ်အဃိ သ၀ီဖိတဖၣ်တသ့ၣ် ညါ၀ဲအသုးနီၣ်ဂံၢ်ဘၣ်. ဒ်လဲၣ်ဂ့ၤဂ့ၤန့ၣ် တၢ်ဆိကမိၣ်တယာ်၀ဲဒၣ်လၢ အ၀ဲသ့ၣ်ဟဲ၀ဲလၢတၢ်လီၢ်လၢ အတယံၤတဘူးဘၣ် ခီဖျိလၢအ၀ဲသ့ၣ်ဟဲနုာ်လီၤ ဟးထီၣ်၀ဲခဲအံၤခဲအံၤန့ၢ်အဃိန့ၣ်လီၤ.  အ၀ဲသ့ၣ်ဟဲ၀ဲဒီးသိလ့ၣ်ယီၢ်လွံၢ်ခိၣ် ဒီးသိလ့ၣ် ယီၢ်တခိၣ် န့ၣ်ဒိး၀ဲခံဂၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲလၢအ၀ဲသ့ၣ်က့ၤအခါန့ၣ် က့ၤပိာ်၀ဲကျဲမုၢ်လၢသ၀ီပူၤ ဒီးဖဲလၢအက့ၤတုၤလၢသ၀ီအခိၣ် ထိးတိၤလိၤ အခါန့ၣ် ခး၀ဲကျိကအိၣ်နွံထံၣ်ဃိးထံၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲလါမးရှး ၂၇ သီ, ၂၀၂၂ နံၣ် ဟါခီ (၁၀း၀၀) နၣ်ရံၣ်အဆၢ ကတီၢ်န့ၣ် အ၀ဲသ့ၣ်ဟဲနုာ်လီၤကဒီးလၢသ၀ီပူၤဒီးခး၀ဲဒၣ်ကျိလၢသ၀ီပူၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲလါမးရှး ၂၈ သီ, ၂၀၂၂ နံၣ် ကဘၣ်ဖဲမုၢ်နၤ (၈း၀၀) နၣ်ရံၣ် (၉း၀၀) နၣ်ရံၣ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ် အ၀ဲသ့ၣ်ဟဲနုာ်လီၤလၢသ၀ီပူၤဒီးသံကွၢ်၀ဲပှၤသ၀ီဖိသ့ၣ်တဖၣ် တၢ်သံကွၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲလၢအ၀ဲသ့ၣ်ဟးထီၣ်အခါန့ၣ် သ၀ီဖိတဖၣ်နၢ်ဟူ၀ဲတၢ်ခးကျိဖိဒီး ကျိဖးဒိၣ်ခံခါလၢာ်သီၣ်လၢ သ၀ီအကျဲခိၣ်ထိးန့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢ SAC သုးခး၀ဲကျိလၢသ၀ီပူၤခး၀ံၤခးက့ၤအဃိ အခဲအံၤန့ၣ်သ၀ီဖိသ့ၣ်တဖၣ်ပျံၤတၢ်ဒိၣ်မး ဒီးအ၀ဲသ့ၣ်တူၢ်ဘၣ်၀ဲ လၢတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအိၣ်စှၤ၀ဲလၢအ၀ဲသ့ၣ်အဂီၢ် မ့ၢ်လၢအ၀ဲသ့ၣ်ဘၣ်အိၣ်၀ဲလၢတၢ်ပျံၤတၢ်ဖုးအပူၤထီဘိအဃိန့ၣ်လီၤ. ဒ်န့ၣ် အသိး တၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤအလီၢ်ခံ တၢ်ပညိၣ်အိၣ်၀ဲဒ်လဲၣ်န့ၣ် မတၤတဂၤမးတသ့ၣ်ညါ၀ဲဘၣ်.

ဖဲလါအ့ဖြ့ၣ် ၁၅ သီ, ၂၀၂၂ နံၣ်န့ၣ် SAC သုးလၢ တၢ်တသ့ၣ်ညါအနီၣ်ဂံၢ်အါန့ၢ်ဒံး (၁၀) ဂၤဟဲနုာ်လီၤကဒီး၀ဲဆူက---သ၀ီ အပူၤန့ၣ်လီၤ. အ၀ဲသ့စိာ်ဃုာ်၀ဲစုက၀ဲၤသ့ၣ်တဖၣ်ဖဲအဟဲအခါန့ၣ်လီၤ. သုးဖိသ့ၣ်တဖၣ်အံၤအိၣ်၀ဲလၢသ၀ီပူၤ တစိၢ်ဖိဒီး ဟးထီၣ်ကွံာ်၀ဲကဘၣ်ဖဲဂီၤခီ (၈း၀၀) နၣ်ရံၣ် (၉း၀၀) နၣ်ရံၣ် အဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဒ်လဲၣ်ဂ့ၤဂ့ၤန့ၣ် ဖဲအ၀ဲသ့ၣ်ဟးထီၣ်အခါ အ၀ဲသ့ၣ်တက့ၤ၀ဲဆူအတၢ်လီၢ်ဘၣ်. အ၀ဲသ့ၣ်ဟးဆှၣ်တၢ်လၢသ၀ီချၢ, နုာ်လီၤ၀ဲဆူပှၤသ၀ီဖိသ့ၣ်တဖၣ်အဒဲပူၤဒီးဟးဃိ၀ဲ ဒဲတဖၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. အ၀ဲသ့ၣ်ဟးဃိတၢ်လၢပှၤသ၀ီဖိသ့ၣ်တဖၣ်အဒဲပူၤ၀ံၤအလီၢ်ခံ ဖဲဂီၤခီ (၁၁း၀၀) နၣ်ရံၣ်အခိၣ်အဃၢၤ အဆၢကတီၢ်န့ၣ် အ၀ဲသ့ၣ်ဟဲက့ၤနုာ်လီၤကဒါ၀ဲဆူသ၀ီပူၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲအ၀ဲသ့ၣ်ဟဲက့ၤနုာ်လီၤကဒါဆူ သ၀ီပူၤဂီၤ၀ဲန့ၣ်အခါန့ၣ် ကဘၣ်၀ဲဖဲတၢ်အီၣ်ဘူၣ်အိၣ်၀ဲလၢအဲကလံးဖှံထံအသရိၣ်ဒီး ပှၤလၢအလဲၤထီၣ်သရိၣ်သ့ၣ်တဖၣ်ပျံၤတၢ်ဖုးတၢ် ခီဖျိလၢ SAC သုးသ့ၣ်တဖၣ်အိၣ်၀ဲလၢသရိာ်အချၢအဃိန့ၣ်လီၤ.

ဖဲလါအ့ဖြ့ၣ် ၁၄ သီ, ၂၀၂၂ နံၣ်န့ၣ် SAC တၢ်မဲာ်ချံလၢအအိၣ်လၢ ပယီၤအသ၀ီလၢအအိၣ်ဘူးဒီး က---သ၀ီတဂၤဘၣ်တၢ် ခး၀ဲဒၣ်အီၤန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ဖဲလါအ့ဖြ့ၣ် ၁၆ သီ, ၂၀၂၂ နံၣ်န့ၣ် SAC သုးသ့ၣ်တဖၣ်ဟဲနုာ်ကဒါ၀ဲဆူက---သ၀ီ အပူၤ မ့ၢ်လၢအ၀ဲသ့ၣ်နၢ်ဟူ၀ဲလၢ ကမျၢၢ်တၢ်ဒီသဒၢသုး (PDF) အပှၤသ့ၣ်တဖၣ်အိၣ်၀ဲလၢသ၀ီပူၤအဃိန့ၣ်လီၤ. ဖဲလၢအ၀ဲ သ့ၣ် ဟဲတုၤအခါန့ၣ် အ၀ဲသ့ၣ်နုာ်လီၤ၀ဲဆူသ၀ီဖိတဂၤအဟံၣ်ပူၤ ဒီးသုးဖိသ့ၣ်တဖၣ်အကျါတဂၤန့ၣ် နဲၣ်၀ဲပိာ်ခွါလၢအအိၣ် လၢစုာ်ပူၤတဂၤဒီးကျိန့ၣ်လီၤ.  ဒ်လဲၣ်ဂ့ၤဂ့ၤန့ၣ် လၢခံသုးဖိသ့ၣ်တဖၣ် ဟးထီၣ်ကွံာ်၀ဲလၢဟံၣ်အ၀ဲန့ၣ်အပူၤ မ့ၢ်လၢတၢ် ထံၣ်၀ဲလၢပိာ်ခွါအ၀ဲန့ၣ်တၢ်ဘၣ်ထွဲဒီး PDF တအိၣ်၀ဲနီတမံၤဘၣ်အဃိန့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢ SAC သုးသ့ၣ်တဖၣ်ဟဲဒီးသမံသ မိးတၢ်လၢသ၀ီပူၤအဃိ ကၠိသရၣ်လၢသ၀ီပူၤလၢအနုာ်လီၤပာ်ဖှိၣ်မၤသကိးတၢ်လၢ Civil Disobedience Movement (CDM) သ့ၣ်တဖၣ်ပျံၤတၢ်ဖုးတၢ်ဒီးအိၣ်ဒီးတၢ်ဘၣ်ယိာ်ဘၣ်ဘှီလီၤ. သ၀ီဖိတဖၣ်စ့ၢ်ကီး လဲၤအိၣ်၀ဲလၢအဒဲပူၤတ ဘူၣ်လၢၤ ဘၣ်န့ၣ်လီၤ.

Thu, 19 May 2022

Footnotes: 

[1] တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ လံာ်ပာ်ဖျါတဘ့ၣ်အံၤအပူၤန့ၣ် တၢ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ်အီၤဖဲ လါဖ့ၣ်ဘြူၣ်အါရံၣ် ၂၀၂၂ အပူၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်တၢ်ဆှၢဟ့ၣ်ထီၣ်အီၤလၢ လီၢ်ကဝီၤၦၤမၤသကိးတၢ်တဂၤ ဖဲတီအူကီၢ်ရ့ၣ် အပူၤ လၢအဘၣ်တၢ်သိၣ်လိအီၤ လၢကညီဂ့ၢ်ဝီခွဲးယာ်ကရူၢ် KHRG လၢကမၤနီၣ်မၤဃါတၢ်မၤဘၣ်ဒိၦၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိခွဲးယာ်အတၢ်အိၣ်သးတဖၣ်ဖဲလီၢ်ကဝီၤပူၤန့ၣ်လီၤ. ၦၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဖၣ်အမံၤ, တၢ်ဂီၤဒီး အိၣ်ဆိးလီၢ်ကျဲ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးတဖၣ်န့ၣ် တၢ်မၤလီၤဘၢအီၤလၢအဝဲနီၢ်ကစၢ်တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ တၢ်ကွဲးၡဲပၠးအါထီၣ်အီၤ ဖဲ ပနိကဝီၤအပူၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲဒၣ် KHRG အတၢ်ကွဲးၡဲထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤန့ၣ်လီၤ.

Related Readings