တၢ်ပာ်ဖျါအဖုၣ်တဘ့ၣ်အံၤ ပာ်ဖျါဝဲတၢ်ကဲထီၣ်အသးသ့ၣ်တဖၣ်ဖဲ ဘုသိၣ်ကီၢ်ဆၣ်, မုၢ်တြီၢ်ကီၢ်ရ့ၣ် ဖဲလါမးရှး ၂၀၂၂ နံၣ် အပူၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲလါ မးရှး ၅သီ, ၂၀၂၂နံၣ် ဟါခီ (၆း၃၀) မံးနံးအဆၢကတီၢ် တၢ်ဒုးကဲထီၣ်လၢ ကညီဒီကလု၁်တၢ်ထူၣ်ဖျဲးသုးမုၢ်ဒိၣ် (KNLA) ဒီး ထံကီၢ်တၢ်ပၢတၢ်ပြးကီၣ်ကးကရၢ (SAC) အဘၢၣ်စၢၤတၢ်ဒုးကဲထီၣ်၀ံၤအလီၢ်ခံ SACသုးတဖၣ် ခးလီၤကျိဖးဒိၣ်ဆူသ၀ီပူၤအဃိ သ၀ီဖိသံ (၇)ဂၤ ပၣ်ဃု၁်ဒီး ဖိသၣ် (၃) ဂၤဒီးပိ၁်မုၣ်လၢအဒၢ (၆)လါတဂၤန့ၣ်လီၤ. လၢန့ၣ်အမဲ၁်ညါ သ၀ီဖိဘၣ်ဒိ (၄) ဂၤဒီး လၢအကျါ ဖိသၣ်ပ၁်ဃု၁် (၂)ဂၤန့ၣ်လီၤ. သ၀ီဖိအိၣ်လၢ ၀--- သ၀ီတဖၣ် ပျံၤလၢ SAC သုးကခးလီၤအါထီၣ် ကျိဖးဒိၣ်ချံလၢသ၀ီပူၤအဃိ အ၀ဲသ့ၣ်ဘၣ်ဃ့ၢ်အိၣ်လၢပှၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. သ၀ီဖိတဖၣ် လဲၤမၤတၢ်လၢ အခုးပူၤစ့ၢ်ကီးတဘူၣ်လၢၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ.[1]

 

 

ဖဲလါ မးရှး ၅သီ, ၂၀၂၂နံၣ် ဟါခီ (၆း၃၀) မံးနံးအဆၢကတီၢ် တၢ်ဒုးကဲထီၣ်လၢ ကညီဒီကလု၁်တၢ်ထူၣ်ဖျဲးသုးမုၢ်ဒိၣ် (KNLA) (တသ့ၣ်ညါဒုးနီၢ်ဂံၢ်) ဒီး ထံကီၢ်တၢ်ပၢတၢ်ပြးကီၣ်ကးကရၢ (SAC) သုးဒုးယၤခိၣ်သ့ၣ်(MOC) အိၣ်ဆီလီၤသးလၢ ဖၣ်ပူၣ်၀့ၢ်တဖုအံၤ အဘၢၣ်စၢၤ၀ံၤအလီၢ်ခံ SAC သုးတဖၣ်ခးတပျုၢ်တပျီၤ (၁၂၀ မမ) ကျိဖးဒိၣ် ခံဖျၢၣ်လၢ ၀--- သ၀ီ, မဲၢ်ကျီကရူၢ်, ဘုသိၣ်ကီၢ်ဆၣ်, မုၢ်တြီၢ်ကီၢ်ရ့ၣ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢ SAC သုးခးလီၤကျိဖးဒိၣ်လၢ သ၀ီပူၤအဃိ သ၀ီဖိသံ (၇) ဂၤဒီး ဘၣ်ဒိ၀ဲ(၄)ဂၤန့ၣ်လီၤ.

သ၀ီဖိလၢ အသံဒီးဘၣ်ဒိခီဖျိ ကျိဖးဒိၣ်က့တဖၣ် မ့ၢ်ပှၤလၢအလဲၤမၤတၢ်လၢ အခုးပူၤ၀ံၤ ဒီးဟဲတုၤလၢအသ၀ီအဆၢကတီၢ် ကျိဖးဒိၣ်ချံလီၤတဲ၁်ဒီး ပိၢ်ဖးထီၣ်ဖဲအ၀ဲသ့ၣ်အိၣ်လီၢ်န့ၣ်လီၤ.  သ၀ီဖိလၢ အသံ (၇)န့ၣ်မ့ၢ်၀ဲ နီၢ်တလူ (သးနံၣ် ၂နံၣ်), နီၢ်ထူဖီ (သးနံၣ် ၅နံၣ်) , နီၢ်တ့ၤနံၤလၤ၀့ (သးနံၣ် ၁၄နံၣ်), နီၢ်ဖီ၀ါ (သးနံၣ် ၃၂ နံၣ် အမ့ၢ်မိလၢအဖိအိၣ် ၃ ဂၤဒီး ဒၢန့ၢ် ၆လါ) ဒီး အဒ့မုၣ် နီၢ်အဲၣ်မူ (သးနံၣ် ၂၂နံၣ်) , စီၤဖါဒ့ဖိ (သးနံၣ် ၁၉နံၣ်) ဒီး စီၤက့ၣ် (သးနံၣ် ၄၀နံၣ်) တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.

သ၀ီဖိလၢ အဘၣ်ဒိ (၄)ဂၤန့ၣ်မ့ၢ်၀ဲ နီၢ်ပ--- (သးနံၣ် ၁၇နံၣ်), နီၢ်ရ--- (သနံၣ် ၂၉နံၣ်), စီၤက--- (သးနံၣ် ၃နံၣ်) ဒီး စီၤ၀--- (သးနံၣ် ၂၈နံၣ်) န့ၣ်လီၤ. ကျိဖးဒိၣ်ချံအက့ဘၣ် နီၢ်ပ---အခီၣ်ဒုၣ်သၣ်အဆ့ၣ်တကပၤအဃိ အ၀ဲဘၣ်လဲၤကူဆါယါဘျါ အသးလၢ ထ--- တၢ်ဆါဟံၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒ်သိးအတၢ်ပူၤလီၢ်ကဘျါက့ၤအဂီၢ် အ၀ဲဘၣ်အိၣ်လၢတၢ်ဆါဟံၣ် အါန့ၢ်ဒံး ခံနွံန့ၣ်လီၤ. နီၢ်ရ--- တခီ အခီၣ်လ့ၢ်ခိၣ်လၢအထွဲတကပၤဘၣ်ဒိဒီးကျိဖးဒိၣ်ချံအက့အဃိ အ၀ဲဘၣ်လဲၤဒိးကူဆါယါဘျါ စ့ၢ်ကီးအသးလၢ ထ--- တၢ်ဆါဟံၣ်န့ၣ်လီၤ. အ၀ဲစံၣ်လီၤဘၣ်တၢ်ဆါဟံၣ်ဖဲ လါမးရှး ၂၀သီ, ၂၀၂၂နံၣ်န့ၣ်လီၤ. စီၤက--- အခီၣ်လၣ်အထွဲတကပၤ ဘၣ်ဒိဒီးကျိဖးဒိၣ်ချံအက့ ဒီး စီၤ၀--- အချၢလၢအဆ့ၣ်တကပၤဘၣ်ဒီးကျိဖးဒိၣ်ချံအက့န့ၣ်လီၤ. အ၀ဲသ့ၣ်ခံဂၤလၢ၁် ဘၣ်လဲၤထီၣ်တၢ်ဆါဟံၣ်လၢ ကီၢ်ကၠီၣ်တဲၣ်ဒီး စံၣ်လီၤဘၣ်တၢ်ဆါဟံၣ်ဖဲ လါမးရှး ၂၀၂၂နံၣ် (တသ့ၣ်ညါမုၢ်နံၤလီၤတံၢ်ဘၣ်) န့ၣ်လီၤ. သန၁်က့ အ၀ဲသ့ၣ်ဘၣ်လဲၤဒုးနဲၣ်ကဒီးအသးလၢတၢ်ဆါဟံၣ် ဖဲအ၀ဲသ့ၣ်စံၣ်လီၤ လၢတၢ်ဆါဟံၣ်၀ံၤခံနွံအလီၢ်ခံန့ၣ်လီၤ.

KNU ဟ့ၣ်မၤစၢၤ ပှၤလၢအဘၣ်ဒိတဖၣ် တဂၤန့ၣ် စ့ (၂၀၀ ၀၀၀) ကၠးစု၁်စု၁်န့ၣ်လီၤ. KNU ဟ့ၣ်လီၤစ့ၢ်ကီး သ၀ီဖိလၢ အသံတဖၣ်အဟံၣ်ဖိဃီဖိ စ့ (၃၀၀ ၀၀၀) ကၠး လၢကမၤဘူၣ်မၤဘါ တၢ်သံအမူးအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲလါ မးရှး ၅သီ, ၂၀၂၂နံၣ် SAC သုးခးလီၤကျိဖးဒိၣ်အနံၤန့ၣ် ၀--- သ၀ီဖိတနီၤဃ့ၢ်ထီၣ်လၢသ၀ီပူၤန့ၣ်လီၤ. လၢခံတနံၤ ဖဲ လါမးရှး ၆ သီ, ၂၀၂၂နံၣ်န့ၣ် ၀--- သ၀ီဖိလၢအအိၣ်တ့ၢ်လၢသ၀ီပူၤတဖၣ် ဃ့ၢ်ထီၣ်ကွံ၁်လၢသ၀ီပူၤခဲလၢ၁်န့ၣ်လီၤ. သ၀ီဖိလၢအဃ့ၢ်ထီၣ်တဖၣ်ခဲလၢ၁် ဟံၣ်ဒူၣ်အိၣ် (၃၉)ဒူၣ်ဒီး ပှၤကညီနီၣ်ဂံၢ်အိၣ် (၃၀၈)ဂၤတဖၣ်အံၤန့ၣ် ဘၣ်လဲၤဃ့ၢ်အိၣ်လၢ ပှၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ.

သ၀ီဖိတဖၣ်လၢအအိၣ်လၢ ၀--- သ၀ီပူၤတဖၣ် လဲၤမၤတၢ်လၢ အခုးပူၤဒီးမံလၢအဒဲပူၤတဘူၣ်လၢၤဘၣ်. အ၀ဲသ့ၣ် ပျံၤလၢ SAC သုးမ့ထံၣ် မ့ၣ်အူမ့ၢ်ကပီၤလၢအဒဲန့ၣ် ကခးအ၀ဲသ့ၣ်ဒီးကျိဖးဒိၣ်အဃိန့ၣ်လီၤ. ဖဲတၢ်ကိၢ်ခါအဆၢကတီၢ် သ၀ီဖိတဖၣ် ညီနုၢ်မၤပျီနီၣ်ဒီးဒွဲၣ်တၢ်လၢအခုးပူၤဒီး ကတဲ၁်ကတီၤတၢ်လၢကသူၣ်လီၤတၢ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် သ၀ီဖိတဖၣ်ပျံၤလၢ SAC သုးကခးအ၀ဲသ့ၣ်အဃိ လဲၤမၤတၢ်တဘူၣ်လၢၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. 

မ့ၢ်လၢသ၀ီဖိတဖၣ် ဟးဆှဲးမ့ၣ်ပိၢ်အိၣ်တၢ်အလီၢ် (KNLA တဲဘၣ်ပှၤသ၀ီဖိလၢမ့ၣ်ပိၢ်အိၣ်ဆီလီၤသးတၢ်လီၢ်) တဖၣ်အဃိ အ၀ဲသ့ၣ်တပျံၤလၢ ကယီၢ်ဘၣ်မ့ၣ်ပိၢ်အဂီၢ်ဘၣ်. သ၀ီဖိတဖၣ်ပျံၤဒၣ်ထဲ SAC တၢ်ခးလီၤကျိးဖးဒိၣ်ချံန့ၣ်လီၤ.

သ၀ီဖိတဖၣ်စံး၀ဲလၢ SACသုးခးလီၤကျိဖးဒိၣ်ဒီး မၤသံသ၀ီဖိအါအါဂီၢ်ဂီၢ်ဂ့ၢ်၀ီသ့ၣ်တဖၣ်အံၤန့ၣ် ထံဂုၤကီၢ်ဂၤတၢ်ကရၢကရိ တဖၣ်ဒီး KNU လီၢ်က၀ီၤ ခိၣ်နၢ်တဖၣ် တဘှါဆှဲန့ၢ်တၢ်လၢအ၀ဲသ့ၣ်အဂီၢ်နီတမံၤဒံးဘၣ်န့ၣ်လီၤ. လီၢ်က၀ီၤသ၀ီဖိတဖၣ် န၁်၀ဲလၢ ထံဂုၤကီၢ်ဂၤတၢ်ကရၢကရိတဖၣ်ဒီး KNU လီၢ်က၀ီၤ ခိၣ်နၢ်တဖၣ်မ့ၢ်ဟံးမူဒါဘှါဆှဲန့ၢ်အ၀ဲသ့ၣ်ဘၣ်န့ၣ် SAC သုးတၢ်ခးလီၤကျိဖးဒိၣ် ကဘၣ်ဘၣ်သံသ၀ီဖိဂ့ၢ်၀ီအါထီၣ်န့ၣ်လီၤ. သ၀ီဖိတဖၣ်သံကွၢ်ဘၣ်ဃး မ့ၢ်ပှၤကွၢ်ဟုၣ်ကွၢ်စူၣ်ဘၣ်ဃး တၢ်အိၣ်သးလၢအကဲထီၣ်သးလၢလီၢ်က၀ီပူၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤ အိၣ်တဂၤဂၤဧါန့ၣ်လီၤ. သ၀ီဖိ တဖၣ်မုၢ်လၢ်၀ဲလၢ ထံဂုၤကီၢ်ဂၤတၢ်ကရၢကရိ တဖၣ်ဒီး KNU လီၢ်က၀ီၤ ခိၣ်နၢ်တဖၣ် ကဘှါဆှဲန့ၣ်တၢ်အိၣ်သး လၢအကဲ ထီၣ်သးတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.

Thu, 31 Mar 2022

Footnotes: 

[1] တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ လံာ်ပာ်ဖျါတဘ့ၣ်အံၤအပူၤန့ၣ် တၢ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ်အီၤဖဲ လါမးရှး ၂၀၂၂ နံၣ် အပူၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်တၢ်ဆှၢဟ့ၣ်ထီၣ်အီၤလၢ လီၢ်ကဝီၤ ၦၤမၤသကိးတၢ်တဂၤ ဖဲ ဒူသထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ် အပူၤ လၢအဘၣ်တၢ်သိၣ်လိအီၤ လၢကညီဂ့ၢ်ဝီခွဲးယာ်ကရူၢ် KHRG လၢကမၤနီၣ်မၤဃါ တၢ်မၤဘၣ်ဒိၦၤ ဟီၣ်ခိၣ်ဖိခွဲးယာ်အတၢ်အိၣ်သးတဖၣ်ဖဲလီၢ်ကဝီၤပူၤန့ၣ်လီၤ. ၦၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဖၣ်အမံၤ, တၢ်ဂီၤဒီး အိၣ်ဆိးလီၢ်ကျဲ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးတဖၣ်န့ၣ် တၢ်မၤ လီၤဘၢအီၤလၢအဝဲနီၢ်ကစၢ်တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ တၢ်ကွဲးၡဲပၠးအါထီၣ်အီၤ ဖဲ ပနိကဝီၤအပူၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲဒၣ် KHRG အတၢ်ကွဲး ၡဲထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤန့ၣ်လီၤ.

Related Readings