English
ကညီကျိာ်
မြန်မာတၢ်ပာ်ဖျါအဖုၣ်တဘ့ၣ်အံၤ ပာ်ဖျါဝဲတၢ်ကဲထီၣ်အသးသ့ၣ်တဖၣ်ဖဲ ၀---သ၀ီ, တမီၣ်ဒီးကရူၢ်, သထူၣ်ကီၢ်ဆၣ်, ဒူသထူၣ်ကီၢ် ရ့ၣ်ဖဲလါမးရှး ၁၉ သီ, ၂၀၂၂ နံၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. SAC သုးခးတပျုၢ်တပျီၤ၀ဲ ကျိဖးဒိၣ်ချံလၢသ၀ီပူၤ ဖဲလၢပှၤသ၀ီဖိသ့ၣ် တဖၣ်ပာ် ဖှိၣ်ရိဖှိၣ်ထီၣ်အသးလၢ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအမူးအဂီၢ်အခါန့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢတၢ်ခးလီၤကြီကျိဖးဒိၣ်ချံအဃိ ပှၤသ၀ီဖိ သံ၀ဲ (၃) ဂၤ, ပာ်ဃုာ်၀ဲဒီးပိာ်ခွါဖိ (၇) နံၣ်တဂၤ; ပှၤသ၀ီဖိဘၣ်ဒိ၀ဲ (၁၁) ဂၤ, ပာ်ဃုာ်၀ဲဒီးဖိသၣ် (၂) ဂၤ ဒီးသ၀ီဖိ အစုလီၢ်ခီၣ် ခိၣ်တဖၣ် ဒ်အမ့ၢ်သိလ့ၣ် (၃)ခိၣ်ဒီး သိလ့ၣ်ယီၢ် (၂) ခိၣ်ဟးဂီၤ၀ဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.[1]
တၢ်ခးလီၤကြီကျိဖးဒိၣ်ချံ
ဖဲလါမးရှး ၁၉ သီ, ၂၀၂၂နံၣ် ဟါခီ (၉း၀၀) နၣ်ရံၣ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ် ထံကီၢ်တၢ်ပၢတၢ်ပြးကီၣ်ကးကရၢ (SAC) ခီၣ်ချ့သုးရ့ၣ် နီၣ်ဂံၢ် (၄၀၂) လၢအအိၣ်ဆီလီၤအသးဒီး စုက၀ဲၤဒိၣ်သုးနီၣ်ဂံၢ် (၉) ဖဲ၀့ၢ်ရီ (၀့ပၣ်) သ၀ီန့ၣ် ခးလီၤ၀ဲကျိဖးဒိၣ်ခံဖျၢၣ် ဆူတၢ်မၤ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ (သီခါ) အမူးအလီၢ် လၢ၀---သ၀ီ, တမီၣ်ဒီးကရူၢ်, သထူၣ်ကီၢ်ဆၣ်, ဒူသထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ.
တၢ်သံတၢ်ပှၢ်သ့ၣ်တဖၣ်
ခီဖျိလၢ SAC သုးခးလီၤကျိဖးဒိၣ်ချံအဃိ သ၀ီဖိသံ (၃) ဂၤ ပာ်ဃုာ်၀ဲဒီးဖိသၣ်ပိာ်ခွါ(၇)နံၣ်ဖိတဂၤန့ၣ်လီၤ. ပှၤသ၀ီဖိ (၃) ဂၤလၢ အဘၣ်ဒီး SAC သုးခးလီၤကျိဖးဒိၣ်ချံပိၢ်ဖးထီၣ်အက့န့ၣ် မ့ၢ်၀ဲ ဒီၤဒ့သိ (၅၀ နံၣ်), စီၤအဲၣ်ဖိဆၢ (၇ နံၣ်), ဒီးဒီၤ ငွ့ၣ်ကၠံၣ် (၅၄ နံၣ်)န့ၣ်လီၤ. ဒီၤဒ့သိဒီး စီၤအဲၣ်ဖိဆၢန့ၣ်အိၣ်၀ဲလၢ ၀---သ၀ီ, တမီၣ်ဒီးကရူၢ်, သထူၣ်ကီၢ်ဆၣ်, ဒီး ဒီၤငွ့ၣ် ကၠံၣ်န့ၣ်အိၣ်၀ဲလၢ ဟ---သ၀ီ, မီလ့ကရူၢ်, သထူၣ်ကီၢ်ဆၣ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤသံအကျါတဂၤလၢအမ့ၢ်၀ဲ ဒီၤငွ့ၣ်ကၠံၣ်န့ၣ်ဟဲဆါ၀ဲဒၣ် ကလံၤဖျၢၣ်ယူၤ သ့ၣ်တဖၣ်လၢတၢ်မၤ၀ဲတၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအမူးအလီၢ် ဖဲလၢတၢ်ကဲထီၣ်သးအဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဒီၤငွ့ၣ်ကၠံၣ် န့ၣ်ညီနုၢ်ဟးဆါ၀ဲ ဒၣ်ကလံၤဖျၢၣ်ယူၤသ့ၣ်တဖၣ်လၢတၢ်မၤ၀ဲမူးအလီၢ် လၢလီၢ်က၀ီၤပူၤ ဒ်သိးကလုၢ်အီၣ်၀ဲအဟံၣ်ဖိဃီဖိ အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ တၢ်အံၤမ့ၢ်၀ဲတၢ်လီၤမၢ်ဖးဒိၣ်တခါလၢ အဟံၣ်ဖိဃီဖိအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးသ့ၣ်တဖၣ်
လၢန့ၣ်အမဲာ်ညါ SAC သုးခးလီၤကျိဖးဒိၣ်ချံအံၤ ဘၣ်ဒိစ့ၢ်ကီး၀ဲပှၤသ၀ီဖိ (၁၁) ဂၤ ပာ်ဃုာ်၀ဲဒီး ဖိသၣ်ဖိ (၂) ဂၤလၢ အအိၣ် ၀ဲလၢ ယ---သ၀ီ, တမီၣ်ဒီးကရူၢ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤသ၀ီဖိဘၣ်ဒိအကျါ (၂) ဂၤန့ၣ် ဘၣ်ဒိ၀ဲနးနးကလဲာ် ပာ်ဃုာ်၀ဲဒီး ပိာ်ခွါဖိ (၁၂) နံၣ်တဂၤ လၢအမံၤ မ့ၢ်၀ဲစီၤစ---န့ၣ်လီၤ.
ပှၤသ၀ီဖိလၢအဘၣ်ဒိ (၁၁) ဂၤန့ၣ်အိၣ်၀ဲလၢ ယ---သ၀ီ, ခ---သ၀ီ, မ---သ၀ီ, ဒီး ၀---သ၀ီ လၢအအိၣ်၀ဲလၢတမီၣ်ဒီးကရူၢ်အပူၤ, ဒီးလ---သ၀ီလၢအအိၣ်၀ဲလၢတရံၣ်ခံကရူၢ်, သထိၣ်ကီၢ်ဆၣ်အပူၤ, ဒီးလ့ထဲၣ်, သထိၣ်၀့ၢ်န့ၣ်လီၤ. အ၀ဲသ့ၣ်မ့ၢ်၀ဲ နီၢ်အ---(၆နံၣ်), စီၤစ--- (၁၂နံၣ်), နီၢ်စ--- (၁၉နံၣ်), စီၤန--- (၂၀နံၣ်), စီၤအ--- (၂၆နံၣ်), စီၤ၀--- (၂၇နံၣ်), နီၢ်အ---(၂၇နံၣ်), စီၤအ---(၄၄နံၣ်), နီၢ်ဘ---(၂၈နံၣ်), ထ---(၂၇နံၣ်), ဒီးဟ---(၃၂နံၣ်)န့ၣ်လီၤ. ပှၤသ၀ီဖိသ့ၣ်တဖၣ်ဘၣ်ဒိ၀ဲလၢအခီၣ်ဒ့, အခီၣ်ညါခိၣ်, အချၢဃံ, အကဖု, အသးနါပှၢ်လၢအဖီခိၣ်, အခိၣ်သၣ်ဃံ, အမဲာ်ချံ (မဲာ်ချံထံၣ်တၢ်တရှဲဘၣ်), ဒီးအမဲာ်သၣ်န့ၣ်လီၤ.
သ၀ီဖိလၢအဘၣ်ဒိသ့ၣ်တဖၣ် သူ၀ဲတၢ်မၤဘူၣ်သ့ၣ်တဖၣ်လၢ ဘၣ်တၢ်ထၢဖှိၣ်အီၤလၢသ၀ီပူၤလၢ ကလိး၀ဲကသံၣ်ကသီတၢ် လၢာ်ဘူၣ်လၢာ်စ့ၤ အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ကရၢကရိလၢတၢ်ချၢသ့ၣ်တဖၣ် တဟ့ၣ်မၤစၢၤ အ၀ဲသ့ၣ်ကသံၣ်ကသီတၢ်လၢာ်ဘူၣ် လၢာ်စ့ၤ နီတဖုဘၣ်.
KHRG ပျီပူၤပှၤမၤတၢ်ဖိတဂၤ ပာ်ဖျါ၀ဲဖဲလါမးရှး ၂၂ သီ, ၂၀၂၂ နံၣ်အနံၤလၢ အခဲအံၤန့ၣ် စီၤစ---လၢအသးနံၣ် အိၣ်၀ဲ (၁၂) နံၣ်န့ၣ် ဟဲက့ၤအိၣ်ဆူၣ်ထီၣ်၀ဲဒီး အိၣ်၀ဲလၢ လီၢ်က၀ီၤတၢ်ဆါဟံၣ်လၢအ---သ၀ီ, ထါတရဲၣ်ကရူၢ်, ဖၣ်အၣ်ကီၢ်ဆၣ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤသ၀ီဖိဘၣ်ဒိလၢ အဂၤ (၂)ဂၤန့ၣ် ဟဲက့ၤအိၣ်ဆူၣ်ထီၣ်၀ဲလၢ လီၢ်က၀ီၤတၢ်ဆါဟံၣ်လၢတမီၣ်ဒီးကရူၢ် ဒီးပှၤသ၀ီဖိ ဘၣ်ဒိ အိၣ်လီၤတဲၣ်လၢအဂၤ (၈) ဂၤတခီန့ၣ် ကူစါယါဘျါဒၣ်အသးလၢအကစၢ်အဟံၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်ခးလီၤကျိဖးဒိၣ်ဘျီ၀ဲ အံၤန့ၣ် သ၀ီဖိဘၣ်ဃ့ၢ်မှံဟးဖျိးဒုတအိၣ်ဘၣ်. ဒ်လဲၣ်ဂ့ၤဂ့ၤ သ၀ီဖိသ့ၣ်တဖၣ်ပျံၤ၀ဲဒၣ်လၢ SAC သုးကခးလီၤအါထီၣ်၀ဲ ကျိဖးဒိၣ်ချံအဃိ အ၀ဲသ့ၣ်မံလၢ တၢ်ပူၤလၢအခူၣ်လီၤပ၁်၀ဲလၢ အဟံၣ်ဖီလာ်ကိးမုၢ်နၤန့ၣ်လီၤ.
လၢ၀---သ၀ီအပူၤန့ၣ် ပှၤဟံၣ်ခိၣ်ကအိၣ်၀ဲ (၂၂၉) ဖျၢၣ်ဃၣ်ဃၣ် ဒီးတၢ်တယး၀ဲလၢပှၤသ၀ီဖိအနီၢ်ဂံၢ်ကအိၣ်၀ဲ (၁၄၇၃) ဂၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲလၢတၢ်မၤ၀ဲတၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအမူးအနံၤန့ၣ် ပှၤသ၀ီဖိလၢအလဲၤ၀ဲလၢတၢ်မၤမူးအလီၢ်ကအိၣ်၀ဲအဂၤ (၅၀) တုၤ လၢ (၆၀) ဂၤဃၣ်ဃၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဃးဒီး SAC သုးအတၢ်ခးလီၤ၀ဲကျိဖးဒိၣ်ချံလၢ တၢ်မၤ၀ဲတၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအမူးအလီၢ်န့ၣ် သ၀ီဖိတဂၤပာ်ဖျါထီၣ်၀ဲဒၣ်လၢ “တၢ်အံၤတမ့ၢ်၀ဲမူးတမူးလၢဘၣ်တၢ်မၤအီၤလၢဒုၣ်ဒါဘၣ်. တၢ်အံၤတမ့ၢ်၀ဲကညီတၢ်ပၢၢ် ဆၢမုၢ်နံၤဘၣ်. တၢ်အံၤတမ့ၢ်၀ဲကညီမၤထူရၤမုၢ်နံၤဘၣ်. အ၀ဲသ့ၣ်ခးလီၤ၀ဲကျိဖးဒိၣ်ချံလၢမူးပူၤန့ၣ်တကြၢးတဘၣ်၀ဲဘၣ်.”
တၢ်မၤဟးဂီၤတၢ်စုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ်
တကးဒ်ဘၣ်အမဲာ်ညါန့ၣ် ခီဖျိလၢ SAC အတၢ်ခးလီၤတၢ်အဃိ လီၢ်က၀ီၤသ၀ီဖိသ့ၣ်တဖၣ် အသိလ့ၣ်ဟးဂီၤ၀ဲ (၃)ခိၣ် ဒီးသိလ့ၣ်ယီၢ်ဟးဂီၤ၀ဲ (၂) ခိၣ် ဖဲလၢသ၀ီဖိသ့ၣ်တဖၣ်လဲၤမၤ၀ဲမူးလၢ ၀---သ၀ီအဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. ပမ့ၢ်ပာ်ဖျါထီၣ်လီၤ တံၢ်လီၤဆဲးန့ၣ် သိလ့ၣ် (၁) ခိၣ်ဒီးသိလ့ၣ်ယီၢ် (၁) ခိၣ်လၢအမ့ၢ် ၀ဲဒီၤ ဘ---လၢအအိၣ်လၢ စ---သ၀ီအတၢ်, သိလ့ၣ် (၁) ခိၣ်လၢ အမ့ၢ်၀ဲ ဖါတံၢ်ဒ---လၢဖ---သ၀ီအတၢ်, သိလ့ၣ်(၁)ခိၣ်လၢ အမ့ၢ်၀ဲစီၤခ---လၢအအိၣ်လၢယ---သ၀ီအတၢ်, ဒီးသိလ့ၣ်ယီၢ် (၁) ခိၣ်လၢအမ့ၢ်၀ဲစီၤအ---လၢ၀---သ၀ီအတၢ်န့ၣ်ဘၣ်ဒိဟးဂီၤ၀ဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.
Footnotes:
[1] တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ လံာ်ပာ်ဖျါတဘ့ၣ်အံၤအပူၤန့ၣ် တၢ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ်အီၤဖဲ လါမးရှး ၂၀၂၂ နံၣ် အပူၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်တၢ်ဆှၢဟ့ၣ်ထီၣ်အီၤလၢ လီၢ်ကဝီၤ ၦၤမၤသကိးတၢ်တဂၤ ဖဲ ဒူသထူၣ်ကီၢ်ရ့ၣ် အပူၤ လၢအဘၣ်တၢ်သိၣ်လိအီၤ လၢကညီဂ့ၢ်ဝီခွဲးယာ်ကရူၢ် KHRG လၢကမၤနီၣ်မၤဃါ တၢ်မၤဘၣ်ဒိၦၤ ဟီၣ်ခိၣ်ဖိခွဲးယာ်အတၢ်အိၣ်သးတဖၣ်ဖဲလီၢ်ကဝီၤပူၤန့ၣ်လီၤ. ၦၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဖၣ်အမံၤ, တၢ်ဂီၤဒီး အိၣ်ဆိးလီၢ်ကျဲ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးတဖၣ်န့ၣ် တၢ်မၤ လီၤဘၢအီၤလၢအဝဲနီၢ်ကစၢ်တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ တၢ်ကွဲးၡဲပၠးအါထီၣ်အီၤ ဖဲ ပနိကဝီၤအပူၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲဒၣ် KHRG အတၢ်ကွဲး ၡဲထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤန့ၣ်လီၤ.
Print: