တၢ်ကဲထီၣ်သးအကလုာ်

တၢ်ကဲထီၣ်သးမုၢ်နံၤမုၢ်သီ

တၢ်ကဲထီၣ်သးတၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲ (သဝီႇ ကရူၢ်ႇ ကီၢ်ဆၣ်ႇ ကီၢ်ရ့ၣ်)

ၦၤလၢအတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဂၤအဂ့ၢ်အကျိၤ

မံၤ

သးနံၣ်

--- နံၣ်

မုၣ်ခွါ 

ခွါ

ကလုာ်

ကညီ

မၤအီၣ်ကျီး

တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ

ဘူးဒး

တ---သဝီ

ၦၤလၢအမၤအၢပယွဲတၢ်တဂၤအဂ့ၢ်အကျိၤ

မံၤ        

လီၢ်လၤ

သုးကျိၤ / သုးရ့ၣ် / 
သုးတြိၤ

အိၣ်သူၣ်လီၤသးလီၢ်ကျဲ / သုးကလၢၤ 

သုးခိၣ်ဖါဒါ

သုးဆှ့ၣ်ခိၣ်

သုးခိးကီၢ်ဆၢ BGF သုးရ့ၣ် (၂၀၁၄)

ကတၢတံး

၁. ၡဲပၠးၦၤနဟံးန့ၢ်တၢ်ကဲထီၣ်သးတခါအံၤ တဆီဘၣ်တဆီတက့ၢ်.

ကညီဂ့ၢ်ဝီခွဲးယာ်ကရူၢ် (KHRG) ပျီပူၤၦၤမၤနီၣ်မၤဃါတၢ်ကစီၣ်ဖိ နၢ်ဟူတၢ်ကဲထီၣ်သးအံၤတဘျီဃီ ဆဲးကျိးဝဲလီၢ်ကဝီၤဖိ လၢ တ---သဝီဒီးသံကွၢ်သံဒိးတၢ်ကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ.

ပာ်ဖျါတၢ်ကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ်အကျိၤလၢလၢၦဲၤၦဲၤတက့ၢ်.

ဖဲလါနိၣ်ဝ့ဘၢၣ် ၂၈သီႇ ၂ဝ၁၈ နံၣ်န့ၣ် စီၤက---, လၢအမ့ၢ် တ---သဝီသးၦၢ်တဂၤ ဟးထီၣ်ဝဲလၢခီတီၢ် ဝ့ၢ်ပူၤဒီးဟဲက့ၤဆူအသဝီန့ၣ်လီၤ. အဝဲဟဲက့ၤဃုာ်ဒီး လီၢ်ကဝီၤကၠိသရၣ်မုၣ်ခံဂၤဒီး ဖံသးၦၢ်တဂၤလၢအလဲၤ မၤဘူၣ်တၢ်ကုၢ်ဖုသီခါ အူသူၣ်စနၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ဟဲက့ၤဒိးချံလၢၦဲၤလိာ်ကျိ ဖဲခီတီၢ် ဒီး တ---သဝီအ ဘၢၣ်စၢၤန့ၣ်လီၤ. 

ဖဲမုၢ်နံၤအဝဲန့ၣ်, သုးခိးကီၢ်ဆၢ BGF ဆီလီၤဝဲ သုးခိးတၢ်အတြဲၤ ဖဲထံလါဘဲးထၣ်တိာ်မဲၢ်ခံကတၢၢ်န့ၣ်လီၤ. လီၢ်ကဝီၤကမျၢၢ်ဖိတဖၣ်စံးဝဲလၢ BFG သုးတြဲၤဝဲအံၤတအိၣ်ထီဘိဘၣ်ႇ သုးဟဲခိးတၢ်ထဲတဘျီတခီၣ်ဧိၤန့ၣ်လီၤ.  BFG တၢ်သမံသမိးတြဲၤဝဲအံၤတဟ့ၣ်တၢ်ပျဲလၢကမျၢၢ်ကလ့ၢ်ထီၣ်လ့ၢ်လိၤဒီးချံ ဖဲဟါခီ ၅ နၣ်ရံၣ်တ လၢကွံာ်အခါဘၣ်န့ၣ်လီၤ. 

ဖဲလါနိၣ်ဝ့ဘၢၣ် ၂၈သီႇ ၂ဝ၁၈ အနံၤန့ၣ်, စီၤက---ဟဲက့ၤဒိးဝဲချံဖဲၦဲၤလိာ်ကျိအပူၤ ဃုာ်ဒီးၦၤစှၤဂၤန့ၣ်လီၤ. လီၢ်ကဝီၤဖိလၢအထံၣ်ထွဲတၢ်တဂၤပာ်ဖျါဝဲလၢႇ အဝဲသ့ၣ်ဟဲက့ၤတုၤဖဲ BFG သုးခိးတၢ်အတြဲၤအံၤ ဖဲ ဟါခီ ၅ နၣ်ရံၣ် ၅၈ မံးနံးအဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲအဝဲသ့ၣ်ဟဲတုၤဘူးထီၣ်ဒီး သုးခိးကီၢ်ဆၢ သုးရ့ၣ် (၁ဝ၁၄) အတြဲၤတဘျီဃီႇ သုးဖိ ကၠဲၣ်နံၤ (မ့) ဆီဖါဂီၤ လ့ကပီၤစိဃီၤဝဲ မ့ၣ်ဘံးကပီၤ (ဓာတ်မီး) ဆူချံပူၤ ဒီးကိးဃါအဝဲသ့ၣ်လၢ "အိၣ်ပတုာ်" န့ၣ်လီၤ. 

အန့ၣ်ဝံၤဒီး BFG သုးဖိကၠဲၣ်နံၤအံၤတတဲတၢ်နီတမံၤဒီးတဘျီဃီ တီၢ်ဝဲၦၤနီချံ စီၤက---ဒီးဝၣ်ကုးန့ၣ်လီၤ. လၢချံအံၤအပူၤ စီၤက--- မ့ၢ်ၦၤထဲတဂၤဧိၤလၢ BFG သုးတီၢ်ဝဲအီၤလီၤ. ၦၤဒိးဃုာ်ချံတဖၣ်စံးဝဲလၢ စီၤ က---လီၤဃံၢ်ကွံာ်ဖဲ သုးဖိတီၢ်အခိၣ်ခံထံၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်ဒီးသုးဖိန့ၣ်တီၢ်ဒံးအမိၢ်ၦၢ် ဖဲအလီၤဃံၤဝံၤအခါန့ၣ်လီၤ. ၦၤထံၣ်ထွဲတၢ်တဖၣ်စံးဝဲလၢ BFG သုးထဖိတဂၤအံၤ ထိဝဲစီၤက---ခံထံၣ်ဒီးတီၢ် ဝဲအခိၣ်သၣ်ဃံဒီးဝၣ်ကုးန့ၣ်လီၤ. 

စီၤက---လီၤဃံၤဆူဟီၣ်ခိၣ်လိၤလံဘၣ်ဆၣ်သုးဖိတဂၤအံၤဒိတီၢ်ဒံးအခီၣ်ဒီးဝၣ်ကုးတဘျုးထံၣ်ညါန့ၣ်လီၤ. ဖဲန့ၣ်စီၤက--- ဃ့ကညးသုးဖိအံၤလၢကဒုးထံၣ်လိာ်အီၤဒီး သုးခိးကီၢ်ဆၢ သုးရ့ၣ် (၁ဝ၁၄) အသုးဆှ့ၣ်ခိၣ် န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်သုးဖိတဂၤအံၤတဟ့ၣ်အခွဲးဘၣ်အမဲာ်ညါ တဲဘၣ်အီၤလၢ "နမ့ထံၣ်လိာ်သးဒီးသုးခိၣ် သနာ်က့မတၤမးတလီၤဆီဘၣ်. နတပာ်ကဲတၢ်ပာ်ပနီၣ်တၢ်ဆၢကတီၢ်ဘၣ်. ယကဘၣ်ခးဖျိနချံဒီးယကျိအံၤဧါ" န့ၣ်လီၤ.
 

စီၤက---အမါစံးဝဲလၢ လီၢ်ကဝီၤဖိတဂၤက့ၤဆှၢက့ၤ အဝၤဆူအဟံၣ်ဖဲဘၣ်တၢ်ဒိတီၢ်အီၤဝံၤအခါန့ၣ်လီၤ. ဟါအဝဲန့ၣ် ဖဲစီၤက--- ဟဲက့ၤတုၤဆူအဟံၣ်တဘျီဃီ အမါထံၣ်ဝဲလၢအတၢ်အိၣ်သးတမ့ၢ်ဒ်ညီနုၢ်အသိး ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. စီၤက---အမါတဲဝဲလၢ "အဝဲမၤသးဒ်အတနီၣ်အသးဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်ဒီးတဲယၤလၢ တဟါညါအံၤ အကဘၣ်လဲၤထံၣ်သီခါတၢ်ဘီလီၤ. အမ့ၢ်တလဲၤဘၣ်ဒုတူၢ်ဝဲတၢ်ဆါအံၤတသ့ဘၣ်. (ၦၤဘါသီခါဖိသ့ၣ်တဖၣ် နာ်ဝဲလၢသီခါတၢ်ဘီန့ၣ်အိၣ်ဒီးအစိ ကမီၤလီၤဆီန့ၣ်လီၤ.) ဖဲန့ၣ်အဝဲလဲၤဃ့ၢ်ဆူသီခါဖၠၣ်တဘျီဃီလီၤ. ဖျါလၢအပျံၤတၢ်ဒိၣ်မးဒီး တူၢ်ဘၣ်တၢ်ဖးဆါညါလီၤ."

စီၤက---ဘၣ်တၢ်ဆှၢလီၤအီၤဆူခီတီၢ်ပူၤတၢ်ဆါဟံၣ်ဖဲ လါနိၣ်ဝ့ဘၢၣ် ၂၉ သီႇ ၂ဝ၁၈ နံၣ်အနံၤန့ၣ်လီၤ. က သံၣ်သရၣ်/ သရၣ်မုၣ်တဖၣ်သံကွၢ်သံဒိးတၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးအံၤကဲထီၣ်အဂ့ၢ်ဘၣ်ဆၣ်ႇ ၦၤလဲၤဆှၢ စီၤက--- တဖၣ် တဲဖျါဝဲတဘူၣ်ဘၣ်မ့ၢ်လၢအပျံၤဘၣ် BFG သုးလၢအအိၣ်ဆီလီၤအသးဖဲအဘူးဒီးဝ့ၢ်အံၤအဃိန့ၣ်လီၤ. စီၤက--- ဘၣ်တၢ်ကူစါအီၤဖဲခီတီၢ်ပူၤတၢ် ဆါဟံၣ်စှၤသီဘၣ်ဆၣ်အတၢ်ပူၤလီၢ်တဖၣ် တကိညၢ်လီၤဒံးဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ဘၣ်တၢ်ဆှၢကဒီးအီၤဆူ ဝ့ၢ်ဖၣ်အၣ်တၢ်ဆါဟံၣ်ဖဲ လါဒံၣ်စဲဘၣ် ၄ သီႇ ၂ဝ၁၈ နံၣ် အနံၤန့ၣ်လီၤ. 

ဖဲလါဒံၣ်စဲဘၢၣ် ၃ သီႇ ၂ဝ၁၈ နံၣ်အသီန့ၣ်, စီၤက--- အမါလဲၤထံၣ်လိာ်သးဒီး တီၣ်ဖျါထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်အံၤဆူ သုးခိးကီၢ်ဆၢ BFG သုးရ့ၣ်(၁ဝ၁၄) အသုးဝဲၤဒၢးလၢအအိၣ်သူၣ်လီၤသးဖဲ တ---သဝီန့ၣ်လီၤ. သုးခိးကီၢ်ဆၢ တဖၣ်စံးဝဲလၢ စီၤက---အံၤ ကြၢးလၢတၢ်ကဘၣ်မၤဒၢၣ်အီၤမ့ၢ်လၢ အမ့ၢ်သဝီသးၦၢ် လၢတပာ်ကဲတၢ်ပာ် ပနီၣ်တၢ်ဆၢကတီၢ်ဘၣ်အဃိန့ၣ်လီၤ. ဖဲန့ၣ်သုးခိးကီၢ်ဆၢ ဟ့ၣ်လီၤအီၤလၢစ့ပယီၤ သၢကလီၢ် (၃ဝဝႇဝဝဝ) ကၠး ဒ်စ့အီၣ်လိးအသိးန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်ဒီးတၢ်တစံၣ်ညီၣ်သုးဖိလၢ အဒိတီၢ်စီၤက--- အံၤလၢတၢ်နီတမံၤ ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. သုးခိၣ်ကီၢ်ဆၢ BFG အသုးဆှ့ၣ်ခိၣ်တခီအၢၣ်လီၤဝဲလၢ တၢ်ကဲထီၣ်သးအံၤမ့ၢ်လၢ အနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲဒီးအသုးဖိအဘၢၣ်စၢၤ တၢ်ဆဲးကျိးလိာ်သးတဘၣ်ဂ့ၢ်ဘၣ်ဝီဘၣ်အဃိလီၤ. လၢတၢ်မၤဘၣ်လီၢ်ဘၣ်စးက့ၤအဂီၢ်ႇ သုးခိၣ်အံၤအၢၣ်လီၤဝဲလၢ ကဟ့ၣ်ဝဲတၢ်ကူစါယါဘျါဒီး ကသံၣ်ကသီအဘူးအလဲလၢ စီၤက--- အဂီၢ်တုၤအဘျါက့ၤဂ့ၤဂ့ၤတစုန့ၣ်လီၤ. BFG သုးခိၣ်ဖိဒါအံၤ ဟ့ၣ်လီၤဝဲစ့ ၃ဝဝႇဝဝဝ ကၠးဖဲစီၤက--- ဘၣ်တၢ်ဆှၢအီၤဆူတၢ်ဆါဟံၣ်အခီၣ်ထံးကတၢၢ်တဘျီန့ၣ်လီၤ. ဖဲစီၤက--- ဘၣ်လဲၤဒုးနဲၣ်ကဒီးအသးလၢ ခံတဘျီန့ၣ်, သုးခိၣ်အံၤဟ့ၣ်လီၤကဒီး စ့ ၃ဝဝႇဝဝဝ ကၠးန့ၣ်လီၤ. 

စီၤက--- အပူၤလီၢ်အိၣ်ဖျါတဖၣ်ဘျါကွံာ်လံဘၣ်ဆၣ် အဝဲအိၣ်လီၤတဲာ်က့ၤဒီးတၢ်ပျံၤတီၢ်တၢ်ဒီးသးတဘၣ် လီၢ်ဘၣ်စးမ့ၢ်လၢ အခိၣ်သၣ်ဃံဘၣ်ဒိတ့ၢ်နးမးအဃိန့ၣ်လီၤ. ကသံၣ်သရၣ်လၢကွၢ်ထွဲအီၤတဂၤစံးဝဲလၢ အ ခိၣ်နူာ်ဘၣ်ဒိကွံာ်တနီၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲစီၤက--- ဒိးကူစါအသးဖဲတၢ်ဆါဟံၣ်အဆၢကတီၢ်ႇ အဝဲမ့ၢ်နၢ်ဟူ ၦၤကလုၢ်သီၣ်အါအဆၢကတီၢ်ႇ အဝဲပျံၤတၢ်ဒိၣ်မးန့ၣ်လီၤ. အတၢ်စံးတၢ်ကတိၤစ့ၢ်ကီး တဘၣ်လီၢ်ဘၣ်စးဒ်အညီ နုၢ်အသိးလၢၤဘၣ်. ကသံၣ်သရၣ်စံးဝဲလၢ စီၤက--- ကဘျါက့ၤလၢတၢ်သးပျံၤတီၢ်တၢ်အံၤအဂီၢ် တၢ်ဆၢက တီၢ်ကယံာ်ဝဲဒိၣ်မးန့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢစီၤက---အံၤ အခိၣ်နူာ်တၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့တဘၣ်လီၢ်ဘၣ် စးက့ၤဒ်လၢညါအဃိႇ အခဲအံၤဘၣ်တၢ်ဒုးအိၣ်ဘှံးအီၤလၢ သဝီသးၦၢ်အလီၢ်ဒီး ဘၣ်တၢ်ဃုထၢထီၣ်က့ၤ လီၢ်ကဝီၤဖိအ သီတဂၤလၢကကဲက့ၤသဝီသးၦၢ်န့ၣ်လီၤ. 

ဘၣ်ဃးတၢ်ဂ့ၢ်အံၤ စီၤက--- အမါစံးဝဲလၢ-

"ယဝၤတမၤကမၣ်တၢ်နီတမံၤဘၣ်. အဟဲက့ၤနီချံန့ၣ် အတမူၤသံးစ့ၢ်ကီးဘၣ်ဒီးဟဲက့ၤဝဲဘၣ်ဆၢဘၣ်ကတီၢ်လီၤ. လၢတၢ်ကဲထီၣ်အသးဒ်အံၤအဃိခဲအံၤ ၦၤအိၣ်ခိၣ်ဃၢၤတဖၣ်တဲဝဲလၢယဝၤန့ၣ်အခိၣ်နူာ်ဘၣ်ဒိ ဒီးတပံလၢၤဘၣ်လီၤ. ယနၢ်ဟူတၢ်အံၤယသးဘၣ်ဒိဒိၣ်မးလီၤ. အပူၤလီၢ်ဘျါက့ၤလံဘၣ်ဆၣ် အသးတဘၣ်လီၢ်ဘၣ်စးဒ်လၢညါအသိးဘၣ်. စးထီၣ်လၢအဘၣ်ဒိဝံၤန့ၣ် အတသးအိၣ်မၤတၢ်ဖံးတၢ်မၤလၢအဝဲမၤတ့ၢ်လၢညါ နီတမံၤလၢၤဘၣ်."

တၢ်ကဲထီၣ်သးအံၤ ကဲထီၣ်တၢ်ဘၣ်ယိၣ်လၢ လီၢ်ကဝီၤၦၤတဝၢဖိဖဲ တ---သဝီပူၤတဖၣ်ခဲလၢာ်လီၤ. ၦၤလီၢ် ကဝီၤဖိတဂၤတဲဖျါဝဲလၢ သဝီဖိတဖၣ်ပျံၤတၢ်လၢကလ့ၢ်ထီၣ်လ့ၢ်လိၤအဂီၢ် မ့ၢ်လၢတၢ်ကဲထီၣ်သးဒီး အသဝီသးၦၢ်ဒ်အံၤအဃိန့ၣ်လီၤ.