တၢ်ကဲထီၣ်သးတၢ်ပာ်ဖျါတဘ့ၣ်အံၤပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲတၢ်ကဲထီၣ်သးဖဲ ကစၢၢ်ဒိၣ်ကီၢ်ဆၣ်, ဘျံး-ဒဝဲၢ်ကီၢ်ရ့ၣ် ဖဲလါအီးကထိဘၢၣ် ၂၀၂၃ နံၣ် န့ၣ်လီၤ. ဖဲ လါအီးကထိဘၢၣ် ၂၅သီ န့ၣ် ထံကီၢ်တၢ်ပၢတၢ်ပြးကီၣ်ကးကရၢ SAC ခီၣ်သုးရ့ၣ် ခလရ-၄၀၃ ဖီၣ်န့ၢ် ဆူၣ်ပှၤသဝီဖိပိာ်ခွါ ၃၁နံၣ် တဂၤလၢအမံၤမ့ၢ် ကိၤအ---ဖဲအဝဲသ့ၣ်လဲၤခီဂာ်ဘၣ်အသဝီ, ကစၢၢ်ချၢဟီၣ်ကဝီၤ, ကစၢၢ်ဒိၣ်ကီၢ်ဆၣ် ဖဲအဝဲသ့ၣ်ထိသုးကျိၤအဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်မနုၤဃိလၢ ကိၤအ---ဘၣ်တၢ်ဖီၣ်အီၤလဲၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်ပှၤတ သ့ၣ်ညါဘၣ်နီတဂၤ ဘၣ်. လီၢ်ခံကတၢၢ်သဝီဖိတဖၣ်ထံၣ်န့ၢ်က့ၤအစိၣ်လၢဘၣ်တၢ်ခူၣ်လီၤဘၢအီၤလၢတၢ်ပူၤဒီၣ်ကိာ်ဖိဖဲသဝီလၢ အဘူးတဖျၢၣ်အပူၤ န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်ကဲထီၣ်သးတခါအံၤအဃိသဝီဖိတဖၣ်ပျံၤတၢ်ဖုးတၢ်ဒီး အိၣ်ဘၣ်ဝဲတဘံၣ်တဘၢလၢအဝဲ သ့ၣ်ဂီၢ်ဘၣ်. သဝီဖိတနီၤလဲၤဃ့ၢ်အိၣ်ဆူသဝီလၢအဘူး ဒီး တနီၤလဲၤဃ့ၢ်အိၣ်ဆူခူပူၤဝ့ၢ်ပူၤလၢအနီၢ်ကစၢ်တၢ်ပူၤဖျဲးအဂီၢ်န့ၣ် လီၤ.[1]

 

 

(၁) တပတီၢ်- တၢ်ကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ်လီၤတံၢ်လီၤဆဲး

တၢ်ကဲထီၣ်သးအကလုာ်

တၢ်ဖီၣ်န့ၢ်ဆူၣ်ဒီးတၢ်မၤသံသဝီဖိ

တၢ်ကဲထီၣ်သးမုၢ်နံၤမုၢ်သီ

လါအီးကထိဘၢၣ် ၂၅သီ ၂၀၂၃နံၣ်

တၢ်ကဲထီၣ်သးတၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲ (သဝီ, ကရူၢ်, ကီၢ်ဆၣ်, ကီၢ်ရ့ၣ်)

 

ဖ---သဝီ ဒီး ဧ---သဝီ, ကစၢၢ်ချၢဟီၣ်ကဝီၤ, ကစၢၢ်ဒိၣ် (သရက်ချောင်း) ကီၢ်ဆၣ်, ဘျံး-ဒဝဲၢ်ကီၢ်ရ့ၣ်

 

ၦၤလၢအတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဂၤအဂ့ၢ်အကျိၤ

မံၤ

ကိၤအ---

သးနံၣ်

၃၁ နံၣ်

မုၣ်/ ခွါ

ခွါ

ကလုာ်

ပယီၤ

ထီၣ်ပှၢ် / သဘျ့  

သဘျ့

တၢ်ဖံးတၢ်မၤ

မၤခုးမၤစံာ်

တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ

ဘါသီခါ

တၢ်ဟံးမူဒါ/ လီၢ်လၤ

-

အိၣ်ဆိးဒူသဝီ

ဖ---သဝီ

ၦၤလၢအမၤအၢပယွဲတၢ်တဂၤအဂ့ၢ်အကျိၤ

မံၤ        

လီၢ်လၤ

သုးကျိၤ/ သုးရ့ၣ် / သုးတြိၤ

အိၣ်သူၣ်လီၤသးလီၢ်ကျဲ /သုးကလၢၤ

အခိၣ်အမံၤဒီးလီၢ်လၤ

-

-

ခီၣ်သုးရ့ၣ် (ခလရ-၄၀၃)

သရဲၣ်ခၠီသုးကလၢၤ

-

 

 (၂) တပတီၢ်- တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤအကံၢ်အစီ

၁. ၡဲပၠးၦၤနဟံးန့ၢ်တၢ်ကဲထီၣ်သးတခါအံၤ တဆီဘၣ်တဆီတက့ၢ်.

KHRG ပျီပူၤပှၤမၤတၢ်ဖိတဂၤဖးဘၣ်ဝဲတၢ်ကစီၣ်အံၤလၢပှၤကမျၢၢ်တၢ်ဆဲးကျိးဆဲးကျၢအပူၤဝံၤဆဲးကျိးဝဲဒီးလီၢ်ကဝီၤပှၤဘၣ်မူ ဘၣ်ဒါတထံၣ်ဃီလၢကမၤနီၣ်တၢ်ကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ်အကျိၤလီၤတံၢ်လီၤဆဲးအဂီၢ်ဒီးမၤဝဲတၢ်သံဒိးသံကွၢ်ဒီးပှၤသဝီဖိတဂၤလၢအ မံၤမ့ၢ် ကိၤဒ---လၢအမ့ၢ်ပှၤတဂၤလၢအလဲၤဟံးန့ၢ်ဘၣ် ကိၤအ---အစိၣ်န့ၣ်လီၤ.

၂. ကွဲးနီၣ်ၦၤလၢဟ့ၣ်တၢ်ဂ့ၢ်အံၤတဂၤစုာ်စုာ်သ့ၣ်ညါ တၢ်ဂ့ၢ်အံၤအမ့ၢ်အတီလၢကျဲဒ်လဲၣ်.

တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤအံၤဒ်ပှၤလၢအလဲၤဟံးန့ၢ်ဘၣ်ပှၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်အစိၣ်လၢအမံၤမ့ၢ် ကိၤဒ--- တဂၤတၢ်သံကွၢ်သံဒိးအီၤဒီးအုၣ်အသး တဲဖျါထီၣ်ဝဲတၢ်ဂ့ၢ်အံၤအဃိတၢ်ဂ့ၢ်အံၤမ့ၢ်အမ့ၢ်အတီလီၤ.

 

 

 (၃) တပတီၢ်- ပာ်ဖျါတၢ်ကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ်အကျိၤလၢလၢပှဲၤပှဲၤတက့ၢ်

ပာ်ဖျါတၢ်ကဲထီၣ်သးအဂ့ၢ်အကျိၤလၢလၢပှဲၤပှဲၤတက့ၢ်.

 

ဖဲလါအီးကထိဘၢၣ် ၂၅သီ ၂၀၂၃နံၣ် န့ၣ်, SAC သုးလၢအမ့ၢ် ခီၣ်သုးရ့ၣ် (ခလရ-၄၀၃) လၢအအိၣ်ဆီလီၤအသးဖဲ ကစၢၢ်ဒိၣ် (သရက်ချောင်း) ဝ့ၢ်, ထိသုးကျိၤလၢအဝဲသ့ၣ်သုးကလၢၤ ဆူ ည---သဝီ, ကစၢၢ်ချၢဟီၣ်ကဝီၤ, ကစၢၢ်ဒိၣ်ကီၢ်ဆၣ်, ဘျံး-ဒဝဲၢ် ကီၢ်ရ့ၣ် န့ၣ်လီၤ. ဒ် SAC သုးတဖၣ်လဲၤခီဂာ်ဘၣ်ဝဲ ဖ---သဝီ, ကစၢၢ်ချၢဟီၣ်ကဝီၤ, ဖဲအဝဲသ့ၣ်ထိသုးကျိၤအဆၢကတီၢ်အသိး ဖီၣ်န့ၢ်ဝဲပှၤသဝီဖိပိာ်ခွါလၢအမံၤမ့ၢ် ကိၤအ--- သးနံၣ် ၃၁နံၣ် တဂၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်မနုၤဃိလၢ ကိၤအ---ဘၣ်ဖီၣ်လဲၣ်န့ၣ်ပှၤ တသ့ၣ်ညါထွဲ တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤနီတဂၤဘၣ်.

 

တၢ်တနံၤန့ၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံ SAC သုးတဖၣ်ဟးထီၣ်ကွံာ်လၢသဝီပူၤ ဒီး ပှၤသဝီဖိတဖၣ်လူၤဃုက့ၤဝဲ ကိၤအ--- မ့ၢ်လၢအဝဲသ့ၣ် ထံၣ်ချုးဝဲလၢ ကိၤအ---ဘၣ်တၢ်ဖီၣ်အီၤအဃိန့ၣ်လီၤ. ပှၤသဝီဖိတဖၣ်လဲၤဝဲတဖု (၅) ဂၤ မ့တမ့ၢ် (၇) ဂၤလၢကဟးဃုက့ၤ ကိၤအ---ဖဲဟီၣ်ကဝီၤ လၢအဘူးဒီးတၢ်ကဲထီၣ်သးအလီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲအဝဲသ့ၣ်လဲၤတုၤဖဲ ဧ---သဝီ, ကစၢၢ်ချၢဟီၣ်ကဝီၤ, အခါထံၣ်ဝဲဟီၣ်ခိၣ်လၢဘၣ်တၢ်ခူၣ်ကဖူၣ်ပာ်အီၤသီသီဒီးနၢလၢတၢ်သံစိၣ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤသဝီဖိထံၣ်န့ၢ်က့ၤဝဲ ကိၤအ---အစိၣ် လၢအဘၣ်တၢ်ခူၣ်လီၤဘၢအီၤန့ၣ်လီၤ. ကိၤအ---အကိာ်ဘိဘၣ်တၢ်စၢဃာ်ဒီးပျံၤ, အစုစ့ၢ်ကီးတၢ်စၢဃာ်အီၤလၢအချၢဃံန့ၣ်လီၤ. ပှၤသဝီဖိတဖၣ်ခူၣ်ထီၣ်က့ၤအစိၣ်လၢကက့ၤမၤဂ့ၤမၤဝါန့ၢ်က့ၤဝဲအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ကဲထီၣ်သးလၢအမ့ၢ် SAC ဖီၣ်န့ၢ်ဆူၣ်ပှၤသဝီ ဖိဒီးမၤသံပှၤသဝီဖိအံၤဝံၤအလီၢ်ခံပှၤသဝီဖိတဖၣ်ပျံၤတၢ်ဖုးတၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲပှၤသဝီဖိတဖၣ်နၢ်ဟူဘၣ်လၢ SAC သုးအတၢ်ဟူးတၢ် ဂဲၤဒီးထိသုးကျိၤဖဲအဝဲသ့ၣ်သဝီဃၢၤတဘျီလၢ်လၢ်ပှၤသဝီဖိတဖၣ်ဃ့ၢ်ဆူသဝီလၢဘူးဒီးအဝဲသ့ၣ်မ့တမ့ၢ်ဆူဝ့ၢ်ပူၤလၢအနီၢ်ကစၢ်တၢ်ပူၤဖျဲးအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

 

(၄) တပတီၢ်- တၢ်ဃ့န့ၢ်အခွဲး

မ့ၢ်ၦၤလၢအတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဖၣ် ဟ့ၣ်ၦၤတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢပကသူတၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤတခါအံၤဧါ, ဟ့ၣ်ၦၤတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ပကသူ တၢ်ဂ့ၢ်အံၤလၢကျဲဒ်လဲၣ်.

ပှၤသဝီဖိလၢဘၣ်တၢ်မၤတၢ်သံကွၢ်သံဒိးဒီးအီၤတဂၤဟ့ၣ်ပှၤအခွဲးလၢပကသူတၢ်ဂ့ၢ်အံၤလၢတၢ်ရၤလီၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

Fri, 22 Mar 2024

Footnotes: 

[1] တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ လံာ်ပာ်ဖျါတဘ့ၣ်အံၤအပူၤန့ၣ် တၢ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ်အီၤဖဲ လါနိၣ်ဝ့ဘၢၣ် ၂၀၂၃ နံၣ် အပူၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်တၢ်ဆှၢဟ့ၣ်ထီၣ်အီၤလၢလီၢ်ကဝီၤၦၤမၤ သကိးတၢ်တဂၤ ဖဲ ဘျံး-ဒဝဲၢ်ကီၢ်ရ့ၣ်အပူၤ လၢအဘၣ်တၢ်သိၣ်လိအီၤ လၢကညီဂ့ၢ်ဝီခွဲးယာ်ကရူၢ် KHRG လၢကမၤနီၣ်မၤဃါတၢ်မၤဘၣ်ဒိၦၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိခွဲးယာ် အတၢ်အိၣ်သးတဖၣ်ဖဲလီၢ်ကဝီၤပူၤန့ၣ်လီၤ. ၦၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဖၣ်အမံၤ, တၢ်ဂီၤဒီး အိၣ်ဆိးလီၢ်ကျဲလီၤတံၢ်လီၤဆဲးတဖၣ်န့ၣ် တၢ်မၤလီၤဘၢအီၤ လၢအဝဲနီၢ်ကစၢ်တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ တၢ်ကွဲးၡဲပၠးအါထီၣ်အီၤ ဖဲ ပနိကဝီၤအပူၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲဒၣ် KHRG အတၢ်ကွဲးၡဲထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ် ကျိၤန့ၣ်လီၤ.

Related Readings