တၢ်ပာ်ဖျါအဖုၣ်တဘ့ၣ်အံၤ ပာ်ဖျါဝဲ  တၢ်ကဲထီၣ်အသးလၢ ကီးတရံးကီၢ်ဆၣ်, ဒူပျာ်ယာ်ကီၢ်ရ့ၣ် ဖဲလါနိၣ်ဝ့ဘၢၣ် ၂၀၂၃ နံၣ်န့ၣ် လီၤ. ဖဲလါနိၣ်ဝ့ဘၢၣ် ၂ သီ, ၂၀၂၃ နံၣ်န့ၣ် ကညီဒီကလုာ်တၢ်ထူၣ်ဖျဲးသုးမုၢ်ဒိၣ် (KNLA) သုးပာ်ဖှိၣ်တဖၣ်ဒီး ကီၢ်သူလ့ၤသုးမုၢ် ဒိၣ် (KTLA) လဲၤထီၣ်ခး ထံကီၢ်တၢ်ပၢတၢ်ပြးကီၣ်ကးကရၢ (SAC) ခီၣ်သုးရ့ၣ် (IB) နီၣ်ဂံၢ် (၃၂) သုးကလၢၤလၢ အအိၣ်ဘူးဒီး က--- သဝီ, မီခံကရူၢ်, ကီးတရံးကီၢ်ဆၣ်ဒီး ဒြိဒီး တၢ်ခးလိာ်သးကဲထီၣ်ဝဲန့ၣ်လီၤ. တၢ်ခးလီၤသးကဲထီၣ်ဝံၤ SAC သုးတဖၣ်ခးလီၤကျိဖးဒိၣ်ချံအါအါဂီၢ်ဂီၢ်လၢ က--- သဝီဒီး သဝီဖိတဖၣ်အတၢ်သူၣ်တၢ်ဖျးလီၢ်ဒီတနံၤကျၢၤန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိသဝီဖိအိၣ်ဖဲ က--- သဝီတဖၣ် ပျံၤတၢ်ဒီး လဲၤဃ့ၢ်လၢ ခ--- ဟီၣ်ကဝီၤလၢ အမ့ၢ် ထံလီၢ်ကီၢ်ပူၤပှၤဃ့ၢ်အိၣ်ကမှံ(IDP)အိၣ်တၢ်လီၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢန့ၣ်အမဲာ်ညါ SAC ခးလီၤကျိဖးဒိၣ်ချံလၢ က--- သဝီပူၤ အဃိ သဝီအခိၣ်အဃၢၤ သဝီဖိတဖၣ် ပျံၤတၢ်လၢကအိၣ်က ဆိးဒီး မၤတၢ်လၢသဝီပူၤန့ၣ်လီၤ.[1]

 

 

တၢ်ခးလိာ်သးကဲထီၣ်ဖဲ ကီးတရံးကီၢ်ဆၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံ SAC ခးလီၤကျိဖးဒိၣ်

ဖဲလါနိၣ်ဝ့ဘၢၣ် ၂ သီ, ၂၀၂၃ နံၣ် ဂီၤခီ (၇း၂၀) အဆၢကတီၢ် ကညီဒီကလုာ်တၢ်ထူၣ်ဖျဲးသုးမုၢ်ဒိၣ် (KNLA) သုးရ့ၣ် နီၣ်ဂံၢ် (၂၀၁) ပာ်ဖှိၣ်လိာ်သးဒီး ကီၢ်သူလ့ၤသုးမုၢ်ဒိၣ် (KTLA) ဝံၤ လဲၤတ့ၢ်လီၤ ကျိဖးဒိၣ်ချံသၢဖျၢၣ်ဒီးဒြိဖဲ ထံကီၢ်တၢ်ပၢတၢ်ပြးကီၣ်ကးကရၢ (SAC) ခီၣ်သုးရ့ၣ် (IB) နီၣ်ဂံၢ် (၃၂) သုးကလၢၤလၢ အအိၣ်ဘူးဒီး က--- သဝီ, မီခံကရူၢ်, ကီးတရံးကီၢ်ဆၣ်, ဒူပျာ်ယာ် ကီၢ်ရ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. ခီၣ်သုးရ့ၣ်နီၣ်ဂံၢ် (၃၂) သုးရ့ၣ်ခိၣ်န့ၣ်မ့ၢ်ဝဲ ကၠီၤစ့ၤအူန့ၣ်လီၤ. ဝံၤအလီၢ်ခံ တၢ်ခးလိာ်သးကဲထီၣ်ဝဲဒီး ပတုာ် ကွံာ်သးဖဲ ဂီၤခီ (၁၀း၄၀) အဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ခးလီၤသး ပတုာ်လံသနာ်က့ SAC သုးဖိတဖၣ် ခးလီၤကျိဖးဒိၣ်ချံလၢ အမ့ၢ် (၁၂၀) မမ, (၆၀) မမ ဒီး RPG7 တဖၣ်လၢ က--- သဝီဒီး တၢ်သူၣ်တၢ်ဖျးလီၢ်လၢ အအိၣ်တၢ်ခိၣ်တၢ်ဃၢၤတဖၣ် ဒီတနံၤ ကျၢၤန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ မ့ၢ်အကတီၢ်ဘၣ်လၢ ကကူးတၢ်ထူၣ်တၢ်ဘိအဆၢကတီၢ်ဘၣ်ဆၣ် ကျိဖးဒိၣ်ချံတဖၣ်လီၤတဲာ် လၢ စံာ်ပျီပူၤဒီးပဲလါကျီးပူၤတဖၣ်ဒီး သဝီဖိတဖၣ်ပျံၤတၢ်လၢ ကလဲၤဘိးဘုခ့ဒီးကူးပဲလါ လၢကျီးပူၤန့ၣ်လီၤ. (တၢ်ခးလီၤကျိဖး ဒိၣ်ချံအဃိ သဝီဖိတဘၣ်ဒိနီတဂၤဘၣ်သနာ်က့ တၢ်သူၣ်ထီၣ်တနီၤလၢ အမ့ၢ် တၢ်ဘါယွၤသရိာ်တဖျၢၣ်, ကၠိတဖျၢၣ်ဒီး ဟံၣ်တ ဖျၢၣ်ဟးဂီၤဝဲန့ၣ်လီၤ.)

လီၢ်ကဝီၤသဝီဖိတဂၤပာ်ဖျါထီၣ် ကညီဂ့ၢ်ဝီခွဲးယာ်ကရူၢ် (KHRG) လၢ က--- သဝီဖိတဖၣ်အိၣ်လၢအဝဲသ့ၣ်သဝီပူၤတဘူၣ်လၢၤ ဘၣ်အဃိ လဲၤဃ့ၢ်အိၣ်ကမှံလၢ ခ--- ဟီၣ်ကဝီၤ (IDP အိၣ်တၢ်လီၢ်လၢ ယိၤကီၢ်-ကီၢ်ပယီၤ ကီၢ်ဆၢန့ၣ်လီၤ.) သဝီဖိတဖၣ်လၢ အအိၣ် (သဝီအခိၣ်အဃၢၤ) ဒ်အမ့ၢ် ဂ--- သဝီ, ဃ--- သဝီ, မီခံကရူၢ်စ့ၢ်ကီး အိၣ်လၢတၢ်ပျံၤတၢ်ဖုးအပူၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ခးလီၤ ကျိဖးဒိၣ်ချံကဲထီၣ်သးဒ်အံၤအဃိ သဝီဖိတဖၣ်တူၢ်ဘၣ်ဝဲလၢ ဖဲအဝဲသ့ၣ်ဟးထီၣ်က့ၤလီၤလၢသဝီပူၤအဆၢကတီၢ်, မၤတၢ်လၢ တၢ်သူၣ်တၢ်ဖျးလီၢ်အဆၢကတီၢ်, မ့တမ့ၢ် လဲၤထီၣ်ကၠိအဆၢကတီၢ် ကဘၣ်ပလီၢ်သးထီဘိန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်တူၢ်ဘၣ်စ့ၢ်ကီးလၢ အအိၣ်ကတာ်သးလၢသဝီပူၤ ခီဖျိအအိၣ်ဒီးတၢ်ပျံၤတၢ်ဖုးလၢ ကဟးထီၣ်က့ၤလီၤအဃိန့ၣ်လီၤ.

Mon, 26 Feb 2024

Footnotes: 

[1] တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ လံာ်ပာ်ဖျါတဘ့ၣ်အံၤအပူၤန့ၣ် တၢ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ်အီၤဖဲ လါနိၣ်ဝ့ဘၢၣ် ၂၀၂၃ နံၣ် အပူၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်တၢ်ဆှၢဟ့ၣ်ထီၣ်အီၤလၢ လီၢ်ကဝီၤၦၤမၤ သကိးတၢ်တဂၤ ဖဲ ကီးတရံးကီၢ်ရ့ၣ် အပူၤ လၢအဘၣ်တၢ်သိၣ်လိအီၤ လၢကညီဂ့ၢ်ဝီခွဲးယာ်ကရူၢ် KHRG လၢကမၤနီၣ်မၤဃါတၢ်မၤ ဘၣ်ဒိၦၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ ခွဲးယာ်အတၢ်အိၣ်သးတဖၣ်ဖဲလီၢ်ကဝီၤပူၤန့ၣ်လီၤ. ၦၤတူၢ်ဘၣ်တၢ်တဖၣ်အမံၤ, တၢ်ဂီၤဒီး အိၣ်ဆိးလီၢ်ကျဲ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးတဖၣ်န့ၣ် တၢ်မၤလီၤဘၢအီၤလၢ အဝဲနီၢ်ကစၢ်တၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ တၢ်ကွဲးၡဲပၠးအါထီၣ်အီၤ ဖဲ ပနိကဝီၤအပူၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲဒၣ် KHRG အတၢ်ကွဲးၡဲထီၣ် တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤ န့ၣ်လီၤ.

Related Readings